Trong kỷ nguyên số hóa, ngôi nhà của bạn đang ngày càng trở nên “thông minh” hơn với vô vàn thiết bị hiện đại giúp đơn giản hóa cuộc sống và duy trì kết nối. Từ những chiếc TV tinh xảo đến camera an ninh thông minh, các thiết bị này mang lại sự tiện nghi đáng kinh ngạc. Tuy nhiên, ít ai nhận ra rằng chính những tiện ích này cũng tiềm ẩn những rủi ro bảo mật nghiêm trọng. Nhiều thiết bị nhà thông minh tưởng chừng vô hại lại trở thành mục tiêu dễ dàng cho tin tặc, đe dọa quyền riêng tư và an ninh mạng của bạn. Để bảo vệ không gian sống kỹ thuật số của mình, việc nhận diện và áp dụng các biện pháp phòng ngừa đơn giản là cực kỳ cần thiết. Hãy cùng thuthuatdidong.net khám phá 6 thiết bị nhà thông minh dễ bị tấn công nhất và các bước cơ bản để tăng cường bảo mật hiệu quả.
1. Router Wi-Fi
Nếu có một thiết bị mà tin tặc khao khát chiếm đoạt nhất trong ngôi nhà của bạn, đó chính là router Wi-Fi. Lý do rất đơn giản: router là cầu nối giúp tất cả các thiết bị của bạn kết nối internet. Một router bị xâm nhập có thể mở cánh cửa cho tin tặc truy cập vào mọi thiết bị trong mạng của bạn, từ máy tính xách tay cá nhân cho đến chiếc tủ lạnh thông minh.
Hai lỗ hổng phổ biến nhất của router Wi-Fi là firmware lỗi thời và việc sử dụng thông tin đăng nhập mặc định. Một nghiên cứu của Ohio Society of CPAs đã chỉ ra rằng 89% số người được hỏi chưa bao giờ cập nhật firmware cho router của họ, và 72% chưa từng thay đổi mật khẩu Wi-Fi mặc định. Đây là những con số đáng báo động, cho thấy mức độ rủi ro lớn mà người dùng đang đối mặt.
Để bảo vệ router của bạn, hãy đảm bảo rằng firmware luôn được cập nhật lên phiên bản mới nhất. Nếu bạn không quen thuộc với quy trình này, hãy tham khảo hướng dẫn chi tiết để cập nhật firmware router. Tiếp theo, hãy thay đổi thông tin đăng nhập mặc định thành một mật khẩu mạnh và độc đáo, sử dụng kết hợp chữ hoa, chữ thường, số và ký hiệu. Cuối cùng, mã hóa mạng cũng rất quan trọng. Hãy bật mã hóa WPA3 nếu router của bạn hỗ trợ, hoặc ít nhất là WPA2, để bảo vệ mạng của bạn khỏi sự truy cập trái phép.
Router Wi-Fi hiện đại với bốn ăng-ten trên bàn
2. Camera An Ninh và Chuông Cửa Thông Minh
Camera an ninh và chuông cửa thông minh được thiết kế để bảo vệ ngôi nhà của bạn, nhưng chúng có thể gây ra tác dụng ngược nếu không được bảo mật đúng cách. Tương tự như router Wi-Fi, firmware lỗi thời và mật khẩu mặc định là những lỗ hổng hàng đầu đối với camera và chuông cửa thông minh. Tin tặc lợi dụng những điểm yếu này để truy cập vào các bản ghi trực tiếp, vô hiệu hóa thiết bị, hoặc thậm chí sử dụng chúng như một cánh cổng để đột nhập vào toàn bộ mạng lưới của bạn.
Để khóa chặt các thiết bị này, hãy bắt đầu bằng việc thay đổi mật khẩu mặc định và bật xác thực hai yếu tố (2FA) nếu có. Đảm bảo firmware của camera luôn được cập nhật, vì các nhà sản xuất thường xuyên phát hành các bản vá lỗi cho những lỗ hổng mới được phát hiện.
Hãy lựa chọn các mẫu camera cung cấp mã hóa đầu cuối (end-to-end encryption) cho các luồng video, điều này ngăn chặn truy cập trái phép ngay cả khi dữ liệu bị chặn. Ngoài ra, tránh sử dụng mạng Wi-Fi công cộng để truy cập nguồn cấp dữ liệu camera của bạn, vì những kết nối này thường không được bảo mật và dễ bị khai thác.
Người dùng đang xem hình ảnh từ camera an ninh thông minh trên điện thoại
3. Loa Thông Minh và Trợ Lý Giọng Nói
Loa thông minh và các trợ lý giọng nói như Alexa, Google Assistant và Siri mang lại sự tiện lợi đáng kinh ngạc. Tuy nhiên, những thiết bị này luôn trong trạng thái “lắng nghe” và cũng có thể tiềm ẩn rủi ro bảo mật.
Vào tháng 8 năm 2024, NCC Group đã báo cáo các lỗ hổng trong loa thông minh Sonos có thể cho phép tin tặc nghe lén người dùng. Đây chỉ là một trong số nhiều sự cố cho thấy loa thông minh có thể là thiết bị dễ bị tổn thương.
Mặc dù có giới hạn về những gì bạn có thể làm để bảo vệ loa thông minh của mình – đặc biệt khi đó là lỗ hổng từ phía nhà sản xuất – bạn vẫn có thể giảm thiểu rủi ro bằng cách xem xét kỹ quyền của thiết bị và tắt các tính năng không cần thiết như mua sắm bằng giọng nói hoặc truy cập từ xa.
Một điều khác bạn có thể làm là cẩn trọng khi kết nối các ứng dụng hoặc dịch vụ của bên thứ ba với trợ lý giọng nói của mình, vì những kết nối này có thể đưa ra các lỗ hổng bảo mật không mong muốn.
Loa thông minh Amazon Echo và người dùng tương tác với trợ lý giọng nói
4. TV Thông Minh
Chiếc TV thông minh của bạn cũng có thể là một cánh cửa cho tin tặc và các công cụ theo dõi dữ liệu. Nhiều Smart TV thu thập dữ liệu về thói quen xem của bạn, và nếu bị tấn công, chúng có thể trở thành một cổng thông tin cho kẻ tấn công xâm nhập mạng gia đình bạn. Một số Smart TV thậm chí còn được tích hợp camera và micro, có thể bị lợi dụng để nghe lén hoặc quay lén nếu không được bảo mật đúng cách.
Để tự bảo vệ, hãy bắt đầu bằng cách tắt ACR (Automatic Content Recognition) và các tính năng theo dõi khác trong cài đặt của TV. Mỗi thương hiệu TV lại đặt tùy chọn này ở một vị trí khác nhau, nhưng bạn có thể tìm kiếm nhanh trên mạng để biết chính xác vị trí cho mẫu TV của mình. Ngoài ra, hãy tránh cài đặt các ứng dụng không cần thiết – mỗi ứng dụng là một nguy cơ bảo mật tiềm ẩn, đặc biệt nếu nó không đến từ một nhà phát triển đáng tin cậy.
TV thông minh Sharp hiển thị giao diện TiVo OS
5. Bộ Điều Khiển Nhà Thông Minh và Hệ Thống Tự Động Hóa
Bộ điều khiển nhà thông minh (Smart Home Hubs) cho phép bạn kiểm soát mọi thứ từ đèn chiếu sáng đến bộ điều nhiệt chỉ bằng một lệnh duy nhất. Nhưng sự tiện lợi đó cũng khiến chúng trở thành mục tiêu có giá trị cao đối với tin tặc. Nếu một tin tặc xâm nhập vào hub của bạn, họ có thể có khả năng kiểm soát mọi thiết bị được liên kết với nó.
Rủi ro lớn nhất đến từ mật khẩu yếu và phần mềm không được vá lỗi. Nhiều người dùng thiết lập bộ điều khiển nhà thông minh một lần và quên mất chúng, khiến chúng dễ bị khai thác bởi những lỗ hổng mà nhà sản xuất đã vá trong các bản cập nhật mới hơn. Kẻ tấn công cũng có thể khai thác các phương pháp xác thực yếu thông qua thông tin đăng nhập mặc định hoặc tấn công vét cạn (brute-force attacks).
Để giữ an toàn cho hub của bạn, hãy sử dụng mật khẩu mạnh, độc đáo – đặc biệt nếu hub của bạn yêu cầu tài khoản trực tuyến. Xác thực hai yếu tố (2FA) là bắt buộc khi có sẵn. Ngoài ra, hãy thường xuyên kiểm tra các bản cập nhật firmware để đảm bảo bạn đang chạy các bản vá bảo mật mới nhất.
Một rủi ro thường bị bỏ qua khác là các tích hợp của bên thứ ba. Nhiều hub hỗ trợ hàng chục thiết bị và ứng dụng thông minh, nhưng mỗi kết nối là một lỗ hổng tiềm ẩn. Chỉ liên kết các thiết bị đáng tin cậy và hãy cảnh giác khi cấp quá nhiều quyền. Nếu một ứng dụng ngẫu nhiên của bên thứ ba không cần truy cập vào hệ thống an ninh của bạn, đừng cấp quyền cho nó.
Cuối cùng, hãy cân nhắc thiết lập một mạng riêng biệt cho các thiết bị nhà thông minh của bạn. Nhiều router cho phép bạn tạo một mạng khách (guest network) riêng, giữ các thiết bị IoT của bạn tách biệt khỏi kết nối máy tính và điện thoại chính của bạn. Bằng cách này, việc xâm nhập hub của bạn sẽ không ngay lập tức cấp quyền truy cập vào các thiết bị khác.
iPad được sử dụng làm trung tâm điều khiển nhà thông minh
6. Máy Chơi Game
Nếu bạn nghĩ máy chơi game chỉ là nơi để giải trí, tin tặc sẽ rất vui lòng chứng minh điều ngược lại. Từ chi tiết thanh toán được lưu trữ đến các tính năng thoại và camera, những thiết bị này lưu giữ nhiều dữ liệu cá nhân hơn hầu hết mọi người nhận ra.
Kaspersky Lab đã báo cáo mức tăng 13% trong các cuộc tấn công phần mềm độc hại vào game trong nửa đầu năm 2022 so với cùng kỳ năm 2021. Tin tặc sử dụng thông tin đăng nhập bị đánh cắp từ các trang web khác để đột nhập vào tài khoản game, đặc biệt nếu bạn đã tái sử dụng mật khẩu. Một khi đã vào được, chúng có thể thực hiện các giao dịch mua trái phép, bán tài khoản của bạn trực tuyến hoặc khóa bạn hoàn toàn khỏi tài khoản.
Quyền riêng tư là một mối lo ngại khác. Các máy chơi game thu thập dữ liệu về mọi thứ, từ thói quen chơi game đến các cuộc trò chuyện thoại của bạn. Mặc dù điều này có thể cải thiện trải nghiệm của bạn, nhưng nó cũng có nghĩa là nhiều thông tin cá nhân hơn có nguy cơ bị lộ nếu xảy ra vi phạm.
Vậy giải pháp là gì? Đầu tiên, hãy bảo mật tài khoản game của bạn bằng một mật khẩu cực kỳ mạnh (đúng vậy, một mật khẩu thực sự – không phải “gamer123”). Bật xác thực hai yếu tố (2FA) để ngay cả khi ai đó lấy được mật khẩu của bạn, họ cũng sẽ bị chặn lại.
Máy chơi game cầm tay Steam Deck trên mặt bàn
Ngoài ra, hãy kiểm tra lại các phương thức thanh toán đã liên kết – tốt hơn là nên xóa thẻ tín dụng đã lưu trữ hơn là đối mặt với nguy cơ bị tính phí bất ngờ.
Cài đặt quyền riêng tư cũng là một điểm phải kiểm tra. Hầu hết các máy chơi game cho phép bạn điều chỉnh dữ liệu chúng thu thập, ai có thể thấy hoạt động chơi game của bạn và liệu micro hoặc camera của bạn có luôn lắng nghe hay không. Nếu bạn không muốn máy chơi game nghe lén, hãy tắt trợ lý giọng nói và đặt một tấm che lên camera khi bạn không sử dụng.
Giao diện menu chính hồ sơ người dùng trên máy chơi game Xbox Series X
Ngôi nhà của bạn hiện đang kết nối hơn bao giờ hết, nhưng sự tiện lợi đó đi kèm với những rủi ro nhất định. Tin tặc luôn tìm kiếm những điểm yếu, và những thiết bị này thường là mục tiêu dễ nhất. Tin tốt là những lời khuyên bạn vừa học được sẽ giúp bạn an toàn hơn rất nhiều trong không gian số của mình. Hãy luôn chủ động trong việc bảo mật để tận hưởng trọn vẹn sự tiện nghi mà công nghệ mang lại!
