Trong kỷ nguyên số, việc chụp ảnh màn hình (screenshot) đã trở thành một thao tác quen thuộc và cực kỳ tiện lợi, giúp chúng ta nhanh chóng lưu giữ thông tin, chia sẻ khoảnh khắc hay ghi lại bằng chứng. Tuy nhiên, sự tiện lợi này cũng đi kèm với một nguy cơ tiềm ẩn mà nhiều người thường bỏ qua: các ảnh chụp màn hình tưởng chừng vô hại lại có thể là “mỏ vàng” cho những kẻ tấn công mạng, kẻ trộm danh tính, hoặc đơn giản là những người tò mò quá mức. Rất nhiều người trong chúng ta có thói quen không bao giờ xóa những bức ảnh này khỏi thư viện ảnh của mình.
Nếu một ngày nào đó, thiết bị của bạn bị mất cắp, đánh cắp hoặc xâm nhập, những bức ảnh chụp màn hình chứa thông tin nhạy cảm có thể biến thành công cụ đắc lực để kẻ xấu lợi dụng. Chúng có thể chứa dữ liệu cá nhân, thông tin tài chính, hay thậm chí là những bí mật không nên được công khai. Chính vì vậy, Thuthuatdidong.net khuyên bạn nên dành một vài phút để kiểm tra lại thư viện ảnh của mình, tìm kiếm và xóa bỏ ngay lập tức những ảnh chụp màn hình thuộc các loại sau đây, hoặc chuyển chúng đến một nơi lưu trữ an toàn hơn.
1. Số Dư Tài Khoản Ngân Hàng – Mồi Ngon Của Tin Tặc
Người dùng kiểm tra số dư tài khoản ngân hàng trên ứng dụng di động, minh họa nguy cơ rò rỉ thông tin tài chính qua ảnh chụp màn hình.
Việc nhanh chóng chụp lại màn hình số dư tài khoản ngân hàng có vẻ vô hại, có thể bạn muốn theo dõi tiến độ tiết kiệm hoặc xác nhận một giao dịch chuyển khoản. Nhưng những con số tưởng chừng vô tội ấy lại ẩn chứa hiểm họa nếu rơi vào tay kẻ xấu.
Ảnh chụp màn hình ngân hàng thường không chỉ hiển thị mỗi số dư. Chúng có thể vô tình chụp lại một phần số tài khoản, các giao dịch gần đây, hoặc thậm chí là logo và giao diện ứng dụng của ngân hàng bạn. Nếu điện thoại của bạn bị mất hoặc bị tấn công, kẻ xấu có thể dựa vào những mảnh ghép này để xác định ngân hàng bạn sử dụng, số tiền bạn có và cách bạn chi tiêu. Với thông tin chi tiết như vậy, tội phạm mạng có thể tạo ra các tin nhắn lừa đảo (phishing) cực kỳ thuyết phục, giả mạo ngân hàng của bạn, hoặc sử dụng chúng như một phần của kế hoạch đánh cắp danh tính tinh vi hơn.
Thay vì lưu trữ những ảnh chụp màn hình này trong thư viện, bạn nên sử dụng các công cụ tích hợp sẵn của ngân hàng để xuất báo cáo hoặc lịch sử giao dịch một cách bảo mật. Nếu thực sự cần chụp ảnh màn hình, hãy cắt ảnh để loại bỏ các thông tin cá nhân không cần thiết và di chuyển nó vào một thư mục được bảo vệ. Tốt hơn hết, hãy xóa chúng đi ngay sau khi bạn đã hoàn thành công việc.
2. Mật Khẩu & Thông Tin Đăng Nhập – Chìa Khóa Dẫn Đến Rủi Ro
Có thể bạn vừa thiết lập một mạng Wi-Fi mới và chụp ảnh màn hình mật khẩu, hoặc chụp lại kho lưu trữ mật khẩu của trình quản lý mật khẩu để tham khảo nhanh. Hoặc tệ hơn, bạn chụp ảnh màn hình mã xác thực hai yếu tố (2FA) trước khi chuyển đổi thiết bị.
Dù với lý do gì, việc lưu trữ mật khẩu hoặc thông tin đăng nhập trong thư viện ảnh của bạn chẳng khác nào “mời gọi” rắc rối. Không giống như một trình quản lý mật khẩu chuyên nghiệp, thư viện ảnh của bạn không được mã hóa, và khả năng cao là rất nhiều ứng dụng đã có quyền truy cập vào đó. Chỉ cần một lỗ hổng ứng dụng, một sự cố rò rỉ dữ liệu đám mây, hoặc một người tò mò có quyền truy cập vào điện thoại đã mở khóa là đủ để gây nguy hiểm cho nhiều tài khoản của bạn.
3. Giấy Tờ Tùy Thân & Tài Liệu Du Lịch – Hồ Sơ Định Danh Trong Tầm Ngắm
Vé máy bay và hộ chiếu, biểu tượng cho giấy tờ tùy thân và tài liệu du lịch cần được bảo vệ khỏi việc chụp màn hình.
Nếu bạn từng đi du lịch và muốn có một bản sao dự phòng của hộ chiếu, thị thực hoặc giấy phép lái xe, có lẽ bạn đã chụp ảnh màn hình để tiện lợi. Mặc dù điều đó có thể hiểu được, nhưng nó không hoàn toàn an toàn. Những tài liệu này chứa dữ liệu cá nhân nhạy cảm: họ và tên đầy đủ, ngày sinh, quốc tịch, số tài liệu, và đôi khi cả chữ ký hoặc ảnh của bạn. Nếu tin tặc có thể truy cập vào thư viện ảnh của bạn, chúng sẽ có trong tay một hồ sơ định danh đầy đủ, chứ không chỉ đơn thuần là đánh cắp một bức ảnh.
Điều đáng chú ý là các ảnh chụp màn hình liên quan đến du lịch như thẻ lên máy bay thường bao gồm mã QR hoặc mã vạch có thể được quét để tiết lộ chi tiết đặt chỗ, số tài khoản khách hàng thường xuyên và các thông tin du lịch khác. Trong một số trường hợp, dữ liệu này thậm chí có thể được sử dụng để sửa đổi hoặc hủy đặt chỗ của bạn.
Bạn nên lưu trữ những loại hình ảnh này trong ví kỹ thuật số có mã hóa hoặc một thư mục bảo mật yêu cầu mật khẩu hoặc vân tay để truy cập. Và hãy luôn nhớ xóa những hình ảnh đó sau chuyến đi của bạn hoặc khi tài liệu không còn cần thiết.
4. Các Cuộc Trò Chuyện Riêng Tư – Nguy Cơ Lộ Bí Mật
Việc lưu giữ ảnh chụp màn hình các tin nhắn văn bản, tin nhắn trực tiếp (DM) hoặc email có thể trở thành thói quen. Tuy nhiên, vấn đề là chúng thường đi kèm với nhiều rủi ro hơn bạn nghĩ. Bạn có thể vô tình ghi lại số điện thoại, tên người dùng hoặc địa chỉ email của ai đó mà không hề hay biết. Cuộc trò chuyện cũng có thể đi sâu vào các vấn đề riêng tư, như những câu chuyện cá nhân, những câu đùa nội bộ, hoặc những thông tin công việc mà đáng lẽ không nên bị lộ ra ngoài.
Hãy thử tưởng tượng một người nào đó lướt qua thư viện ảnh của bạn, hoặc tệ hơn, dịch vụ đám mây của bạn bị xâm phạm và những cuộc trao đổi riêng tư đó bị lộ. Bạn sẽ đồng ý rằng điều đó hoàn toàn không lý tưởng. Bạn cũng cần lưu ý rằng ảnh chụp màn hình có thể dễ dàng bị đưa ra khỏi ngữ cảnh, bị hiểu sai, hoặc bị sử dụng để tống tiền hoặc thực hiện các kế hoạch lừa đảo nhắm vào bạn hoặc người mà bạn đang trò chuyện.
Nếu thực sự cần lưu một ảnh chụp màn hình tin nhắn, hãy tự làm cho mình (và người kia) một đặc ân bằng cách sao chép và dán chỉ phần quan trọng vào một ứng dụng ghi chú bảo mật hoặc loại bỏ các thông tin nhận dạng trước khi di chuyển nó đến nơi an toàn hơn.
5. Hồ Sơ Y Tế & Kết Quả Xét Nghiệm – Thông Tin Nhạy Cảm Cần Được Bảo Mật
Thông tin sức khỏe là cực kỳ cá nhân và không nên được xử lý một cách tùy tiện, đặc biệt là khi chúng tồn tại dưới dạng ảnh chụp màn hình. Bạn có thể đã lưu một đơn thuốc, kết quả xét nghiệm, hoặc thậm chí là hóa đơn viện phí, nhưng vấn đề là hồ sơ y tế tiết lộ rất nhiều điều. Chúng có thể bị lợi dụng theo những cách mà bạn không ngờ tới.
Ngoài những lo ngại về quyền riêng tư, ảnh chụp màn hình y tế có thể phơi bày tên, ngày tháng, thông tin bác sĩ, chi tiết bảo hiểm và tình trạng sức khỏe, có khả năng giúp tội phạm mạng có lợi thế. Nếu bị chia sẻ, điều này có thể khiến bạn trở thành mục tiêu của các vụ lừa đảo, tống tiền, phân biệt đối xử hoặc chỉ đơn giản là sự bối rối.
Nếu bạn cần truy cập thông tin sức khỏe của mình khi đang di chuyển, an toàn hơn là sử dụng ứng dụng chính thức của nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn, ứng dụng này có khả năng có các biện pháp bảo vệ quyền riêng tư tích hợp sẵn.
6. Xác Nhận Mua Sắm & Vé Điện Tử – Dữ Liệu Giao Dịch Không Thể Lơ Là
Xác nhận đặt hàng xe Tesla Cybertruck, minh họa rủi ro khi lưu trữ ảnh chụp màn hình thông tin giao dịch mua sắm.
Ảnh chụp màn hình xác nhận đơn hàng, vé sự kiện hoặc hóa đơn mua hàng cũng thường chứa đầy đủ các chi tiết mà tội phạm có thể sử dụng theo những cách độc hại. Mã QR và mã vạch trong vé điện tử đặc biệt rủi ro. Nếu ai đó truy cập được hình ảnh đó, họ có thể quét mã và sử dụng nó trước bạn. Họ thậm chí có thể bán lại ảnh chụp màn hình vé điện tử trực tuyến trước khi bạn, chủ sở hữu gốc, nhận ra điều gì đã xảy ra.
Vì vậy, đối với các sự kiện và đặt chỗ, thường thông minh hơn là in một bản cứng và cất nó vào túi hoặc ví của bạn, đặc biệt nếu bạn đang đến một nơi có dịch vụ di động kém. Bạn cũng có thể thêm vé vào ứng dụng ví chính thức của điện thoại (như Apple Wallet hoặc Google Wallet), ứng dụng này sẽ bảo vệ chúng phía sau màn hình khóa và cài đặt bảo mật của thiết bị.
Đối với hóa đơn mua sắm hoặc xác nhận trực tuyến, hãy cân nhắc chuyển tiếp email cho chính bạn với một dòng chủ đề tùy chỉnh không đáng chú ý và sau đó cất chúng vào một thư mục được chỉ định trong hộp thư đến của bạn. Bằng cách đó, chúng dễ tìm khi bạn cần và không nằm mở toang trong thư viện ảnh của bạn để bất kỳ ứng dụng tò mò nào cũng có thể xem trộm.
7. Tài Liệu Công Việc – Rò Rỉ Thông Tin Doanh Nghiệp Không Hề Nhỏ
Ảnh chụp màn hình liên quan đến công việc có thể làm rò rỉ thông tin nhạy cảm của công ty, chi tiết dự án hoặc dữ liệu khách hàng. Ngay cả những nội dung tưởng chừng nhàm chán cũng có thể hiển thị tên, cổng đăng nhập hoặc các sáng kiến chưa được công bố, điều này có thể vi phạm các thỏa thuận không tiết lộ (NDA) hoặc chính sách bảo vệ dữ liệu.
Điều này không chỉ có thể khiến bạn gặp rắc rối với nhà tuyển dụng, mà nếu điện thoại của bạn bị xâm phạm, sự vi phạm có thể mở rộng ra ngoài dữ liệu cá nhân của bạn.
Ảnh chụp màn hình cực kỳ tiện lợi, nhưng đi kèm với sự tiện lợi đó là trách nhiệm. Nếu bạn không muốn thứ gì đó được hiển thị trên máy chiếu trong một căn phòng đông người, thì có lẽ nó không nên nằm trong thư viện ảnh của bạn. Hãy đặt lời nhắc hàng tháng để dọn dẹp thư mục ảnh chụp màn hình của bạn và cân nhắc sử dụng bộ nhớ bảo mật cho bất kỳ thứ gì dù chỉ là hơi nhạy cảm. Đừng quên truy cập Thuthuatdidong.net thường xuyên để cập nhật thêm nhiều kiến thức bảo mật và mẹo công nghệ hữu ích khác!
