Trong thế giới nhiếp ảnh, dù bạn sở hữu chiếc máy ảnh DSLR chuyên nghiệp, máy ảnh mirrorless tiên tiến, hay chỉ đơn giản là chiếc smartphone luôn đồng hành, việc hiểu rõ và áp dụng các nguyên tắc bố cục ảnh là chìa khóa để tạo nên những tác phẩm thực sự ấn tượng. Nhiều người bắt đầu chụp ảnh thường bỏ qua yếu tố quan trọng này, dẫn đến những bức hình chỉ dừng lại ở mức “được”. Tuy nhiên, nếu bạn muốn nâng tầm kỹ năng và biến những khoảnh khắc đời thường thành nghệ thuật, việc nắm vững các kỹ thuật bố cục nhiếp ảnh không chỉ là cần thiết mà còn là yếu tố quyết định.
Bài viết này sẽ đi sâu vào 9 kỹ thuật bố cục ảnh từ cơ bản đến nâng cao, được các nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp thường xuyên sử dụng. Mỗi kỹ thuật không chỉ giúp bạn định hình bức ảnh một cách có chủ đích mà còn truyền tải câu chuyện, cảm xúc một cách mạnh mẽ hơn. Hãy cùng khám phá và áp dụng ngay những mẹo chụp ảnh đỉnh cao này để những bức ảnh của bạn không chỉ đẹp mà còn có chiều sâu, thu hút mọi ánh nhìn.
9 Kỹ Thuật Bố Cục Ảnh “Đỉnh Cao” Giúp Bạn Chụp Đẹp Hơn Với Mọi Thiết Bị
1. Đường Dẫn Dắt (Leading Lines)
Đường dẫn dắt là một trong những kỹ thuật bố cục nhiếp ảnh cơ bản nhưng cực kỳ hiệu quả, giúp dẫn dắt ánh mắt người xem đi theo một đường thẳng hoặc cong đến điểm nhấn chính trong bức ảnh. Các con đường, dòng sông, thung lũng, hàng rào, hay thậm chí là kiến trúc trong đô thị đều là những lựa chọn tuyệt vời để tạo ra các đường dẫn dắt mạnh mẽ.
Kỹ thuật này đặc biệt phát huy tác dụng trong nhiếp ảnh phong cảnh, nhất là khi bạn đang ở những vùng núi non hùng vĩ. Tuy nhiên, nó cũng rất hiệu quả ở các khu vực đô thị sầm uất. Những thành phố lớn với kiến trúc đa dạng thường có vô số các đường nét như đường phố, đường ray xe lửa, hay hàng cột điện, tất cả đều có thể dùng để tạo ra một điểm thu hút cuối con đường.
Đường ray xe lửa ứng dụng kỹ thuật đường dẫn dắt trong nhiếp ảnh để tạo chiều sâu
Bạn có thể tự do lựa chọn điểm tập trung của đường dẫn dắt: đó có thể là mặt trời mọc hoặc lặn, một tòa nhà nổi bật, hay thậm chí là một nhóm người. Điều quan trọng là đường dẫn dắt phải thực sự dẫn dắt người xem đến với chủ thể bạn muốn làm nổi bật.
2. Đối Xứng (Symmetry)
Bố cục đối xứng là một phương pháp mạnh mẽ để tạo sự cân bằng và hài hòa thị giác trong bức ảnh của bạn. Kỹ thuật này đặc biệt hiệu quả trong những ngày mưa, khi các vũng nước tạo ra những hình ảnh phản chiếu hoàn hảo, biến chúng thành những tác phẩm nghệ thuật đối xứng ấn tượng, đặc biệt là khi chụp bằng smartphone.
Hình ảnh hồ nước phản chiếu cây cối, thể hiện bố cục đối xứng và ánh sáng ấn tượng
Tuy nhiên, bạn không nhất thiết phải chờ đợi ngày mưa để có những bức ảnh đối xứng tuyệt đẹp. Nhiều công trình kiến trúc được thiết kế với sự đối xứng rõ ràng, hoặc bạn có thể tận dụng hình ảnh phản chiếu trên mặt hồ, sông, hay bất kỳ bề mặt phản chiếu nào khác. Khi chụp, hãy sử dụng tính năng lưới (grid) trên camera của bạn để căn chỉnh bố cục một cách chính xác, đảm bảo rằng hai nửa của bức ảnh chiếm không gian gần như bằng nhau, tạo nên sự cân bằng hoàn hảo.
3. Tập Trung Vào Một Chủ Thể Chính (Focus on One Subject)
Tính chủ đích là một trong những yếu tố quan trọng nhất để tạo nên một bức ảnh thú vị và thu hút. Cách tốt nhất để đạt được điều này là tập trung vào một chủ thể duy nhất. Hãy sử dụng phần còn lại của khung cảnh làm “phông nền” hoặc “khung hình” để kể câu chuyện của bạn một cách hiệu quả hơn, nhưng luôn đảm bảo rằng mọi sự chú ý đều đổ dồn vào yếu tố trung tâm.
Chủ thể chính của bạn có thể là bất cứ thứ gì. Những bức chân dung con người luôn là lựa chọn tuyệt vời, hoặc nếu bạn đang chụp ảnh đường phố bằng điện thoại thông minh, bạn có thể chọn một vật thể cụ thể như chiếc ô, chiếc xe đạp, hoặc một chi tiết kiến trúc độc đáo làm điểm nhấn.
Bức ảnh chân dung một người bên bờ kênh tập trung vào chủ thể chính, tạo điểm nhấn nghệ thuật
Việc lên kế hoạch trước cho buổi chụp sẽ giúp bạn xác định được chủ thể chính. Tuy nhiên, bạn cũng có thể dành thời gian quan sát môi trường xung quanh, tìm kiếm những chi tiết thú vị và chọn một thứ để tập trung vào, tạo nên một câu chuyện rõ ràng trong bức ảnh của mình.
4. Sử Dụng Người Hoặc Vật Thể Để Tạo Tỉ Lệ (Scale)
Khi chụp ảnh phong cảnh hoặc các địa điểm hùng vĩ khác, hãy cân nhắc việc đưa vào một yếu tố để minh họa sự hoành tráng của không gian. Ví dụ, bạn có thể đưa một người vào khung hình khi chụp một ngọn núi. Thay vì chụp chân dung, hãy cố gắng làm cho họ trông nhỏ hơn bằng cách zoom out hoặc đứng xa hơn để nhấn mạnh quy mô của cảnh quan.
Hình ảnh người đi bộ trên cầu thang gần núi, minh họa cách sử dụng con người để làm nổi bật sự hùng vĩ của cảnh quan
Động vật cũng có thể là một cách tuyệt vời để thể hiện tỉ lệ của một khung cảnh. Thay vì sử dụng chế độ Chân dung (Portrait Mode), bạn nên dùng chế độ chụp ảnh chính của smartphone để có được nhiều chi tiết trong khung hình hơn. Điều này giúp lấy nét được nhiều cảnh hơn, từ đó càng nhấn mạnh sự hùng vĩ và tỉ lệ của bức ảnh.
5. Quy Tắc Một Phần Ba (Rule of Thirds)
Quy tắc một phần ba là một nguyên tắc bố cục kinh điển và được áp dụng rộng rãi nhất trong nhiếp ảnh. Đúng như tên gọi, bạn chia bức ảnh của mình thành chín phần bằng nhau bởi hai đường ngang và hai đường dọc tưởng tượng. Mục tiêu là đặt các chủ thể hoặc điểm nhấn quan trọng của bạn dọc theo các đường này hoặc tại các giao điểm của chúng. Mỗi phần nên kể một câu chuyện độc đáo nhưng vẫn hỗ trợ thông điệp tổng thể mà bạn muốn truyền tải.
Quy tắc một phần ba có thể được áp dụng trong mọi kịch bản, từ chụp ảnh phong cảnh, chân dung cho đến ảnh đường phố. Nó hiệu quả không kém trong nhiếp ảnh đen trắng lẫn ảnh màu. Bạn có thể chia ảnh từ trái sang phải hoặc từ trên xuống dưới, tùy thuộc vào ý đồ bố cục.
Ảnh đường phố áp dụng quy tắc một phần ba, với các yếu tố chính được đặt tại giao điểm để cân bằng bố cục
Hãy bật lưới camera trên điện thoại của bạn để căn chỉnh bức ảnh chính xác hơn. Mặc dù đơn giản để thực hiện, bạn có thể cần thực hành nhiều để thực sự có được những chủ thể thú vị được đặt đúng vị trí trong ảnh.
6. Tương Phản Cao Giữa Bóng Đổ và Nền (High-Contrast Shadows and Background)
Mặc dù việc lạm dụng độ tương phản trong ảnh rất dễ xảy ra, nhưng việc tạo ra bóng đổ và phông nền có độ tương phản cao có thể mang lại hiệu quả tuyệt vời nếu bạn khéo léo. Bạn có thể kiểm soát độ tương phản này thông qua nguồn sáng bên ngoài hoặc thông qua phần mềm hậu kỳ ảnh.
Nếu bạn muốn chụp ảnh theo phong cách này, thời điểm lý tưởng nhất là bình minh hoặc hoàng hôn, khi ánh sáng tạo ra những bóng đổ dài và rõ nét. Ngoài ra, bạn cũng có thể chụp vào giữa ngày, nhưng khi đó bạn cần biết cách biến ánh sáng gắt trở thành lợi thế cho mình, thay vì để nó làm hỏng bức ảnh.
Bức ảnh thành phố và kênh nước được chụp bằng smartphone với độ tương phản cao, tạo hiệu ứng bóng đổ ấn tượng
Bạn có thể tăng cường độ tương phản bằng cách điều chỉnh thanh trượt “Shadows” (Bóng) và “Contrast” (Tương phản) trong các ứng dụng chỉnh sửa ảnh. Bất kỳ ứng dụng chỉnh sửa ảnh nào, bao gồm cả ứng dụng mặc định trên smartphone của bạn, đều có thể thực hiện tốt công việc này.
7. Đặt Chủ Thể Ở Giữa Bức Ảnh (Centering Your Subject)
Nhiều người cho rằng không nên đặt chủ thể vào giữa bức ảnh, nhưng quan điểm này đôi khi cần được xem xét lại. Trong nhiều trường hợp, việc đặt chủ thể ở trung tâm có thể làm cho bức ảnh của bạn trở nên thú vị hơn, tạo ra một điểm nhấn mạnh mẽ và trực diện. Tuy nhiên, điều cốt yếu là phải đảm bảo chủ thể hài hòa với khung cảnh xung quanh chứ không bị “lạc lõng” hay gây mất cân đối.
Hình ảnh thuyền bè tại bến cảng, minh họa kỹ thuật đặt chủ thể chính vào giữa khung hình để thu hút sự chú ý
Việc đặt chủ thể chính vào giữa bức ảnh có thể hoạt động hiệu quả khi kết hợp với quy tắc một phần ba, hoặc đơn giản là một cách dễ dàng để tạo ra một điểm tiêu cự rõ ràng. Hãy đảm bảo rằng người xem có thể dễ dàng nhận ra điều gì đang diễn ra trong ảnh; đôi khi bạn cần nâng máy ảnh lên một chút để có góc nhìn tốt hơn, hoặc điều chỉnh các yếu tố xung quanh để hỗ trợ chủ thể trung tâm.
8. Chụp Từ Trên Cao (Photographing From Above)
Chụp ảnh đường chân trời hoặc các cảnh quan rộng lớn từ trên cao thường được thực hiện tốt nhất với máy ảnh DSLR hoặc mirrorless. Tuy nhiên, bạn hoàn toàn có thể đạt được kết quả tuyệt vời chỉ với chiếc smartphone của mình. Điều quan trọng là bạn cần hiểu rõ những hạn chế của điện thoại: mặc dù không mạnh về khả năng zoom, nhưng chúng lại rất tốt cho các bức ảnh góc rộng.
Ảnh toàn cảnh đường chân trời thành phố được chụp từ trên cao bằng smartphone, thể hiện góc nhìn độc đáo
Để bức ảnh thú vị, cảnh vật cần có điểm nhấn và bạn nên chọn một thứ để tập trung vào. Ví dụ, một tòa nhà đặc biệt có thể nổi bật giữa không gian rộng lớn. Chụp từ trên cao cũng có thể bao gồm việc hướng máy ảnh xuống một vật thể trên đường phố hoặc dưới tầm hông. Ví dụ, bạn có thể cầm máy ảnh DSLR trong tay và dùng smartphone để chụp một bức ảnh mang tính biểu tượng từ góc nhìn cao hơn một chút, tạo sự độc đáo.
9. Đường Chéo (Diagonal Lines)
Các đường chéo, như cầu thang hay đường dốc, ít khi được chụp ảnh hơn so với đường dẫn dắt, nhưng chúng vẫn là một yếu tố bố cục rất đáng cân nhắc. Khi được sử dụng cùng với ánh sáng phù hợp, bạn có thể tạo ra những kết quả tuyệt vời và đầy chiều sâu.
Bức ảnh có các đường chéo rõ nét, tạo cảm giác chuyển động và chiều sâu cho bố cục
Đường chéo có thể làm cho bức ảnh của bạn trông đa chiều hơn so với đường dẫn dắt truyền thống, tạo cảm giác về chuyển động và năng lượng. Việc sử dụng kỹ thuật này một cách chính xác đòi hỏi sự luyện tập nhiều hơn so với các loại bố cục khác, nhưng kết quả mang lại thực sự xứng đáng. Ngoài cầu thang, bạn hãy tìm kiếm các đường chéo trong các con đường, tòa nhà, hay thậm chí là các họa tiết trên cỏ để khám phá những góc chụp độc đáo.
Kết Luận
Việc học cách bố cục ảnh chụp bằng smartphone, hay bất kỳ thiết bị nào, là một bước ngoặt quan trọng để trở thành một nhiếp ảnh gia giỏi hơn. Theo thời gian, bạn sẽ nâng tầm những bức ảnh từ “tốt” lên “tuyệt vời” và khám phá ra điều gì thực sự thu hút bạn nhất trong quá trình sáng tạo. Hơn nữa, những kỹ năng bố cục này hoàn toàn có thể áp dụng linh hoạt cho cả quay video và các lĩnh vực thị giác khác. Đừng ngần ngại thử nghiệm, thực hành liên tục và chia sẻ những tác phẩm của bạn với cộng đồng.
Hãy bắt đầu áp dụng ngay những kỹ thuật này trong chuyến phiêu lưu nhiếp ảnh tiếp theo của bạn và chứng kiến sự khác biệt! Đừng quên theo dõi thuthuatdidong.net để cập nhật thêm nhiều mẹo và hướng dẫn công nghệ hữu ích khác.
