Bạn không cần một chiếc máy ảnh tốt hơn; bạn cần những thói quen chụp ảnh tốt hơn. Trong nhiều năm, tôi đã chật vật để cải thiện kỹ năng chụp ảnh bằng điện thoại, không hề nhận ra mình đang lặp đi lặp lại những sai lầm cũ. Một khi tôi khắc phục được chúng, mọi thứ đã thay đổi hoàn toàn – và tôi ước gì mình đã biết điều này sớm hơn. Bài viết này trên Thuthuatdidong.net sẽ chia sẻ 10 thói quen phổ biến mà nhiều người dùng điện thoại mắc phải, đồng thời cung cấp những mẹo đơn giản nhưng hiệu quả để giúp bạn nâng tầm những bức ảnh của mình, biến chiếc smartphone thành công cụ nhiếp ảnh mạnh mẽ.
1. Không chủ động điều chỉnh phơi sáng
Phải mất một thời gian tôi mới nhận ra mình có thể điều chỉnh phơi sáng trên điện thoại một cách thủ công. Trước đó, những bầu trời nhiều mây thường bị cháy sáng, và tôi gặp khó khăn trong việc kiểm soát độ tương phản cũng như vùng tối dưới ánh sáng gắt. Việc không chủ động điều chỉnh phơi sáng là một sai lầm phổ biến, khiến nhiều bức ảnh điện thoại mất đi chi tiết quan trọng.
Khi khám phá ra tính năng điều chỉnh phơi sáng thủ công, chất lượng ảnh chụp bằng smartphone của tôi đã cải thiện đáng kể. Mọi thứ còn tốt hơn khi tôi nhận ra có thể khóa giá trị phơi sáng (AE/AF Lock), giúp duy trì thiết lập ánh sáng mong muốn ngay cả khi di chuyển khung hình. Hơn nữa, tôi không cần phải thay đổi bất kỳ cài đặt phức tạp nào trong phần cài đặt mặc định của camera.
2. Bỏ qua tốc độ màn trập
Cá nhân tôi thích chụp ảnh đêm bằng smartphone hơn là máy ảnh chuyên nghiệp, và một trong những cách mà điện thoại giúp tôi có được những bức ảnh đẹp hơn chính là thông qua khả năng điều chỉnh tốc độ màn trập dài. Tuy nhiên, trong một thời gian dài, tôi không hề biết mình có thể thay đổi tốc độ màn trập để chụp phơi sáng lâu (long-exposure shots). Vì vậy, mặc dù kết quả ảnh khá tốt, tôi chưa bao giờ khai thác tối đa tiềm năng của thiết bị.
Bắc Cực quang rực rỡ trên bầu trời thành phố, minh họa chụp ảnh điện thoại ban đêm
Tôi đã thử nhiều ứng dụng camera khác nhau để thay đổi tốc độ màn trập. Mặc dù việc sử dụng chúng đòi hỏi một chút luyện tập, nhưng kết quả thường rất đáng giá. Một lựa chọn tuyệt vời là Slow Shutter Cam; ứng dụng này có giá 2.99 USD, nhưng giá trị mà nó mang lại cho nhiếp ảnh di động là vô cùng lớn. Việc khám phá và làm chủ tốc độ màn trập sẽ mở ra những khả năng sáng tạo mới, đặc biệt với những bức ảnh cần độ phơi sáng dài trong điều kiện thiếu sáng hoặc tạo hiệu ứng chuyển động mượt mà.
3. Không thay đổi bộ lọc camera
Bộ lọc màu tiêu chuẩn trên điện thoại của tôi khá ổn cho hầu hết các tình huống chụp, nhưng việc chỉ sử dụng duy nhất một bộ lọc trong thời gian dài đã giới hạn đáng kể khả năng sáng tạo của tôi. Có rất nhiều bộ lọc iPhone tuyệt vời và các mẫu điện thoại mới hơn còn cung cấp nhiều phong cách chụp ảnh (Photographic Styles) để lựa chọn. Việc thay đổi bộ lọc có thể biến đổi không khí và cảm xúc của bức ảnh ngay lập tức.
Ảnh cây xanh được chụp bằng chế độ lọc Mono trên ứng dụng camera iPhone, minh họa cách dùng filter
Tôi có thể điều chỉnh cường độ của bộ lọc camera, nghĩa là cường độ của hiệu ứng sẽ khớp với những gì tôi muốn. Nếu cần, tôi luôn có thể thực hiện các điều chỉnh bổ sung bằng các công cụ chỉnh sửa ảnh tích hợp trong camera smartphone. Việc thay đổi bộ lọc trước khi chụp đã giúp tôi dễ dàng đạt được phong cách ảnh mong muốn mà không cần hậu kỳ phức tạp.
4. Không bật lưới và cân bằng hình ảnh trên camera
Tôi nghĩ mình không phải là người duy nhất mắc lỗi này khi nói rằng những bức ảnh smartphone cũ của tôi thường bị nghiêng và có bố cục kém. Nếu biết bật lưới camera ngay từ đầu, tôi đã tiết kiệm được nhiều năm băn khoăn về vấn đề này. Lưới bố cục là một công cụ đơn giản nhưng cực kỳ hữu ích để căn chỉnh đường chân trời, các vật thể và áp dụng quy tắc một phần ba trong nhiếp ảnh.
Nhiều smartphone hiện nay còn có tính năng hiển thị đường chân trời (level), giúp việc tránh chụp ảnh bị nghiêng trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết. Việc bật lưới camera trong cài đặt điện thoại là một cải thiện dễ dàng mà bất kỳ ai cũng có thể làm để nâng cao chất lượng bố cục ảnh của mình.
Giao diện ứng dụng camera iPhone hiển thị lưới bố cục 3×3 giúp căn chỉnh ảnh
5. Lạm dụng chế độ chân dung (Portrait Mode)
Khi Apple lần đầu giới thiệu Chế độ chân dung (Portrait Mode), tôi đã nghĩ rằng sử dụng nó cho mọi thứ sẽ tự động làm cho ảnh của tôi trông đẹp hơn. Tôi chỉ cần sử dụng khẩu độ rộng, và ảnh của tôi sẽ đột nhiên trở nên chuyên nghiệp, phải không?
Hoàn toàn sai lầm.
Tôi rất thích sử dụng Chế độ chân dung khi chụp người, nhưng không biết khi nào nên sử dụng nó là một sai lầm của người mới bắt đầu. Giờ đây, tôi luôn suy nghĩ kỹ lưỡng xem liệu mình có thực sự cần Chế độ chân dung hay không. Hầu hết thời gian, chế độ tiêu chuẩn của camera điện thoại hoạt động rất tốt và thậm chí còn tự nhiên hơn trong nhiều tình huống. Việc lạm dụng chế độ này có thể khiến ảnh trông giả tạo hoặc không phù hợp với chủ thể.
6. Bỏ qua tầm quan trọng của lý thuyết màu sắc
Lý thuyết màu sắc là cách mỗi màu sắc tương tác trong một bức ảnh. Ví dụ, màu cam và màu tím là những màu bổ sung cho nhau. Trong những ngày đầu chụp ảnh, tôi hoàn toàn bỏ qua khái niệm này. Đây là một yếu tố then chốt giúp tạo nên sự hài hòa và hấp dẫn cho bức ảnh.
Áp dụng Lý thuyết màu sắc là một trong những cách dễ dàng nhất giúp tôi cải thiện vẻ ngoài của những bức ảnh. Ngoài việc tìm kiếm các màu bổ sung, tôi còn cân nhắc xem mình có cần mang theo bất kỳ vật dụng nào trong buổi chụp hay không. Ví dụ, tôi có thể mang theo một chiếc ô màu đỏ nếu chụp ảnh ở một địa điểm có nhiều màu xanh lá cây. Ngày nay, có rất nhiều công cụ tạo bảng màu trực tuyến được hỗ trợ bởi AI để công việc này trở nên dễ dàng hơn.
7. Chụp quá nhiều ảnh
Việc chụp nhiều ảnh khi mới bắt đầu có cả lợi ích và hạn chế. Một mặt, tôi học được rất nhiều về nhiếp ảnh bằng cách chụp nhiều bức ảnh – đặc biệt khi chụp các thể loại khác nhau. Nhưng vượt qua giai đoạn mới bắt đầu, thói quen này có thể trở nên bất lợi. Chụp quá nhiều ảnh mà không có mục đích rõ ràng có thể dẫn đến việc lãng phí không gian lưu trữ và làm bạn mất tập trung vào chất lượng hơn là số lượng.
Tôi lẽ ra nên chủ động hơn một khi không còn là người mới bắt đầu, nhưng thay vào đó, tôi lại để nỗi sợ hãi thiếu ý tưởng xâm chiếm. Tôi tích trữ hàng trăm bức ảnh trên điện thoại vì sợ hết ý tưởng.
Tôi cảm thấy thoải mái hơn rất nhiều khi ngừng việc gắn cái tôi của mình với việc chụp hơn 100 bức ảnh mỗi khi ra ngoài. Sau đó, tôi nhận được kết quả tốt hơn và không lãng phí quá nhiều dung lượng lưu trữ. Chụp ảnh có ý thức, suy nghĩ về bố cục, ánh sáng và khoảnh khắc trước khi nhấn nút, sẽ mang lại những tác phẩm chất lượng hơn.
8. Kỳ vọng chỉnh sửa sẽ cứu vãn những bức ảnh tệ
Tôi đã chụp quá nhiều ảnh vì tôi không quan tâm chúng trông như thế nào ngay trong máy ảnh. Tôi nghĩ rằng mình có thể khắc phục những bức ảnh xấu sau này bằng phần mềm hậu kỳ, nhưng đây không phải là một tư duy đúng đắn. Việc chỉnh sửa ảnh là để nâng cao chất lượng bức ảnh gốc, chứ không phải là phép màu biến một bức ảnh tệ hại thành một kiệt tác.
Biểu đồ đường cong Tone trong phần mềm chỉnh sửa ảnh Lightroom, minh họa khả năng hậu kỳ
Chắc chắn, tôi có thể thay đổi một số điều về ảnh của mình. Ví dụ, tôi có thể điều chỉnh phơi sáng, tăng hoặc giảm độ bão hòa. Tuy nhiên, việc chỉnh sửa không thể khắc phục tốt các vấn đề như ảnh bị mờ (ngay cả với các công cụ AI hiện đại).
Bây giờ, tôi xem việc chỉnh sửa ảnh là một lựa chọn. Đó là một công cụ tôi có thể sử dụng khi cần, nhưng nó sẽ không đột nhiên làm cho một bức ảnh tệ hại trở nên tuyệt vời. Bạn cũng có thể dễ dàng học cách sử dụng bất kỳ ứng dụng chỉnh sửa ảnh nào, điều này có nghĩa là bạn có thể linh hoạt hơn trong quá trình làm việc.
9. Chỉ sử dụng ứng dụng camera mặc định
Khi còn là một người hoàn toàn mới bắt đầu, ứng dụng camera mặc định của iPhone của tôi là quá đủ. Chất lượng hình ảnh ổn, và ứng dụng có đủ tính năng để giúp tôi học những điều cơ bản về nhiếp ảnh. Tuy nhiên, tôi đã tự giới hạn bản thân bằng cách không thử các công cụ khác sau này.
Bức ảnh phong cách phim cổ điển được chỉnh sửa bằng ứng dụng trên iPhone, cho thấy sự đa dạng của app camera bên thứ ba
Từ đó đến nay, tôi đã khám phá ra nhiều ứng dụng tuyệt vời giúp cải thiện khả năng chụp ảnh bằng smartphone. Chúng bao gồm từ các ứng dụng camera phong cách phim cổ điển đến các công cụ cho phép kiểm soát nhiều hơn đối với tam giác phơi sáng (exposure triangle). Mặc dù tôi vẫn sử dụng ứng dụng camera mặc định trong hầu hết thời gian, nhưng việc thử các ứng dụng khác đã dạy tôi nhiều điều hơn về cách chụp ảnh tốt hơn.
10. Không thấu hiểu giới hạn của thiết bị
Tôi sử dụng Instagram để tìm cảm hứng, nhưng một trong những vấn đề lớn nhất tôi gặp phải ban đầu là không hiểu giới hạn của smartphone của mình. Tôi sẽ xem những bức ảnh tuyệt vời được chụp bằng máy ảnh full-frame và sau đó thất vọng vì điện thoại của tôi không thể sánh bằng. Điều này đặc biệt đúng khi nhiếp ảnh gia sử dụng ống kính zoom.
Hiểu và làm việc với những giới hạn của camera điện thoại đã đẩy nhanh tiến độ nhiếp ảnh của tôi. Tôi nhận ra rằng những bức ảnh zoom in có thể sẽ không đẹp với thiết bị của mình, và tôi có thể không đạt được màu sắc mong muốn nếu không có một chiếc máy ảnh chuyên nghiệp. Tôi hạnh phúc hơn rất nhiều khi nhận ra điều này.
Mắc lỗi là một phần không thể tránh khỏi của quá trình học nhiếp ảnh, nhưng tôi ước mình đã không mắc một số lỗi đã xảy ra. Tuy nhiên, chúng tạo nên một phần hành trình của tôi, và tôi biết ơn vì có thể truyền lại sự khôn ngoan này cho những người khác. Thành thật với khả năng của smartphone và trình độ kỹ năng của bạn cũng quan trọng không kém. Hãy bắt đầu thay đổi những thói quen này và trải nghiệm sự khác biệt rõ rệt trong mỗi bức ảnh bạn chụp bằng điện thoại!
