Các thiết bị nhà thông minh đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hiện đại, mang lại sự tiện nghi và tự động hóa. Tuy nhiên, một thiết bị nhà thông minh kém bảo mật có thể biến thành điểm yếu chí mạng, mở ra cánh cửa cho kẻ tấn công xâm nhập vào mạng gia đình của bạn. Từ đó, tin tặc có thể dễ dàng khởi động các cuộc tấn công, đánh cắp dữ liệu nhạy cảm hoặc gây ra những thiệt hại nghiêm trọng. Việc chủ động bảo vệ các thiết bị này trước khi sự cố xảy ra là vô cùng quan trọng. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những hướng dẫn chi tiết và hữu ích để tăng cường an ninh cho hệ thống nhà thông minh của mình.
Thay Đổi Mật Khẩu và Tên Người Dùng Mặc Định
Hầu hết các thiết bị nhà thông minh đều được cài đặt mật khẩu và tên người dùng mặc định khi xuất xưởng. Mật khẩu mặc định thường rất đơn giản và dễ đoán, giúp người dùng dễ dàng truy cập tài khoản quản trị viên trong quá trình thiết lập ban đầu. Tuy nhiên, nhiều người dùng thường bỏ qua bước quan trọng là thay đổi các thông tin đăng nhập này, khiến mạng của họ trở nên cực kỳ dễ bị tấn công mạng.
Việc thay đổi mật khẩu mặc định sang một mật khẩu mạnh, an toàn và duy nhất là bước đầu tiên và thiết yếu. Mật khẩu mạnh nên có độ dài phù hợp, kết hợp chữ hoa, chữ thường, số và ký tự đặc biệt. Bạn có thể sử dụng các công cụ kiểm tra độ mạnh của mật khẩu để đảm bảo mật khẩu của mình đủ an toàn. Để gia tăng thêm lớp bảo vệ chống lại các mối đe dọa như tấn công vét cạn (brute-force attacks) hoặc tấn công bảng cầu vồng (rainbow table attacks), hãy cân nhắc thiết lập xác thực đa yếu tố (MFA). MFA yêu cầu người dùng cung cấp hai hoặc nhiều yếu tố xác minh để truy cập, giúp bảo mật thiết bị của bạn tốt hơn đáng kể.
Mật khẩu mạnh được ghi chú trên giấy nhớ cạnh bàn phím máy tính
Tận Dụng Xác Thực Sinh Trắc Học
Đối với các thiết bị nhà thông minh có tính bảo mật cao như hệ thống báo động, khóa cửa thông minh (đặc biệt cho các khu vực hạn chế trong nhà) hoặc các thiết bị chứa thông tin tài chính nhạy cảm, việc sử dụng xác thực sinh trắc học sẽ mang lại lợi ích lớn.
Thay vì dựa vào mật khẩu có thể bị bẻ khóa hoặc quên, xác thực sinh trắc học sử dụng các đặc điểm sinh học độc nhất của một người, như vân tay, giọng nói hoặc nhận diện khuôn mặt, để kiểm soát quyền truy cập. Các đặc điểm sinh trắc học rất khó làm giả và là duy nhất đối với mỗi cá nhân, do đó chúng trở thành một phương pháp xác minh danh tính an toàn hơn nhiều so với các phương pháp truyền thống.
Phân Lập Thiết Bị Bằng Mạng Khách và Giới Hạn Quyền Truy Cập
Việc phân tách các thiết bị nhà thông minh bằng cách tạo một mạng riêng biệt có thể nâng cao đáng kể bảo mật mạng gia đình của bạn. Nếu một thiết bị nhà thông minh bị xâm phạm, việc phân đoạn mạng sẽ khiến tin tặc khó khăn hơn trong việc truy cập vào các thiết bị khác trên mạng chính của bạn. Điều này giúp hạn chế tối đa thiệt hại trong trường hợp xảy ra đột nhập. Các thiết bị chứa dữ liệu quan trọng như máy tính cá nhân, laptop, điện thoại có thể được kết nối an toàn với mạng chính của bạn, trong khi mạng khách (Guest Network) sẽ là nơi an toàn cho các thiết bị nhà thông minh có tính năng bảo mật kém hơn.
Giao diện tùy chọn mạng khách (Guest Network) trên bộ định tuyến ASUS
Bên cạnh đó, bạn cần giới hạn và kiểm soát chặt chẽ quyền truy cập vào các thiết bị thông minh của mình. Áp dụng nguyên tắc đặc quyền tối thiểu (Principle of Least Privilege – POLP) bằng cách hạn chế quyền truy cập cho chỉ một vài người hoặc kiểm soát mức độ truy cập của một số người dùng (chỉ cho phép họ thực hiện những gì cần thiết và không hơn), sẽ giúp giảm thiểu bề mặt tấn công của mạng.
Vô Hiệu Hóa Các Tính Năng Không Sử Dụng
Tắt các tính năng không cần thiết như quay video, ghi âm, Bluetooth, định vị địa lý (geolocation) và các chức năng khác mà bạn ít khi sử dụng sẽ giúp giới hạn lượng dữ liệu mà thiết bị thu thập và lưu trữ. Đồng thời, việc này cũng làm giảm bề mặt tấn công mà tin tặc có thể khai thác. Ví dụ, tắt Bluetooth sẽ giảm nguy cơ trở thành mục tiêu của các cuộc tấn công Bluetooth khác nhau như Bluesnarf, BlueSmack DoS hoặc Blue Dump hacks.
Bạn cũng nên bật màn hình khóa của thiết bị để ngăn chặn truy cập trái phép. Rút ngắn thời gian tự động khóa khi thiết bị không được chạm trong vài phút. Thay vì mã PIN, hãy cân nhắc sử dụng khóa hình (pattern lock), có thể khó đoán hơn. Để tăng cường bảo mật hơn nữa, hãy giảm số lần thử được phép để kẻ trộm dữ liệu chỉ có một vài cơ hội đoán mã.
Kích Hoạt Cập Nhật Phần Mềm và Firmware Tự Động
Các thiết bị không được thiết kế với tính năng cập nhật tự động cần được kiểm tra thủ công thường xuyên. Các bản vá lỗi và cập nhật được phát hành để khắc phục các lỗ hổng bảo mật. Việc cài đặt chúng ngay khi có sẵn sẽ giảm đáng kể rủi ro bị nhắm mục tiêu. Luôn đảm bảo rằng bạn chỉ tải xuống các bản cập nhật hoặc bản vá từ các trang web chính thức của nhà sản xuất. Các bản cập nhật không hợp lệ từ các trang web không chính thống có thể chứa phần mềm độc hại (malware), phần mềm gián điệp (spyware) hoặc phần mềm quảng cáo (adware).
Tóm lại, việc bảo mật thiết bị nhà thông minh không chỉ là một lựa chọn mà là một yêu cầu cấp thiết trong thế giới kết nối ngày nay. Bằng cách áp dụng các biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả như thay đổi mật khẩu mặc định, sử dụng xác thực sinh trắc học, phân lập mạng bằng mạng khách, tắt các tính năng không sử dụng và thường xuyên cập nhật phần mềm, bạn có thể tạo ra một lớp lá chắn vững chắc cho ngôi nhà thông minh của mình. Đừng để sự tiện nghi trở thành nguy cơ. Hãy chủ động bảo vệ không gian kỹ thuật số của bạn ngay hôm nay để tận hưởng trọn vẹn lợi ích từ công nghệ. Đừng quên theo dõi thuthuatdidong.net để cập nhật thêm các hướng dẫn và tin tức công nghệ mới nhất, giúp bạn luôn dẫn đầu trong việc bảo vệ dữ liệu và thiết bị của mình!
