Trong bối cảnh an ninh mạng ngày càng phức tạp, việc bảo vệ tài khoản trực tuyến là ưu tiên hàng đầu. Khi được yêu cầu điền các câu hỏi bảo mật hay gợi ý mật khẩu, nhiều người thường có xu hướng trả lời thành thật. Tuy nhiên, đây lại là một sai lầm nghiêm trọng có thể đe dọa đến an toàn tài khoản của bạn. Là chuyên gia công nghệ tại thuthuatdidong.net, chúng tôi sẽ phân tích lý do vì sao bạn không nên tiết lộ thông tin thật và cách tối ưu các tính năng này để nâng cao mức độ bảo mật. Hãy cùng tìm hiểu những chiến lược thông minh giúp bạn bảo vệ tài khoản an toàn hơn bao giờ hết.
Hiểu Rõ Gợi Ý Mật Khẩu và Câu Hỏi Bảo Mật
Tuy nghe có vẻ tương đồng, gợi ý mật khẩu và câu hỏi bảo mật lại là hai tính năng an ninh tài khoản có chức năng khác nhau.
Gợi Ý Mật Khẩu (Password Hints) là gì?
Gợi ý mật khẩu đơn thuần là một “mẹo nhỏ” giúp bạn gợi nhớ lại mật khẩu đã quên. Chúng thường hiển thị khi bạn truy cập màn hình đăng nhập hoặc sau khi nhập sai mật khẩu nhiều lần. Điều quan trọng cần nhớ là bất kỳ ai cũng có thể thấy gợi ý này nếu họ có quyền truy cập vào thiết bị của bạn, vì vậy chúng không nên chứa thông tin quá tiết lộ về mật khẩu.
Mô tả hộp thoại gợi ý mật khẩu trên màn hình khóa macOS
Mặc dù ngày nay gợi ý mật khẩu không còn phổ biến như trước, một số dịch vụ trực tuyến vẫn sử dụng chúng. Ví dụ, macOS có tùy chọn gợi ý mật khẩu, và Windows 11 cũng vậy (chỉ khi bạn sử dụng tài khoản cục bộ).
Câu Hỏi Bảo Mật (Security Questions) là gì?
Ngược lại, câu hỏi bảo mật là một lớp bảo mật bổ sung, thường được sử dụng như một hình thức xác thực hai bước hoặc để xác minh danh tính của bạn khi bạn bị khóa tài khoản. Khi đăng nhập trên một trình duyệt lạ hoặc khôi phục tài khoản, bạn có thể cần xác nhận câu trả lời cho một hoặc nhiều câu hỏi bảo mật.
Giao diện chọn câu hỏi bảo mật của hãng hàng không American Airlines
Instinct ban đầu của chúng ta là trả lời thành thật cho cả hai tùy chọn này, nhưng từ góc độ bảo mật, đó không phải là một ý tưởng hay. Có những cách tốt hơn để sử dụng các trường này, cho dù bạn bị buộc phải dùng chúng hay muốn tự mình thiết lập.
Sử Dụng Cụm Mật Khẩu Ngẫu Nhiên Cho Câu Hỏi Bảo Mật
Các vấn đề với câu hỏi bảo mật đã được ghi nhận rộng rãi. Bởi vì những câu hỏi này thường hỏi về thông tin có thể công khai, kẻ xấu với ý định độc hại quá dễ dàng để nắm giữ các câu trả lời.
Tên thời con gái của mẹ bạn, màu sắc yêu thích, con phố bạn lớn lên, và những thông tin tương tự đều có thể bị truy cập chỉ với một chút tìm kiếm trên mạng xã hội và hồ sơ công khai. Tệ hơn nữa, một số câu hỏi bảo mật có bộ câu trả lời hạn chế; ví dụ, chỉ có rất ít màu sắc yêu thích có thể có.
Do đó, cách tốt nhất để sử dụng câu hỏi bảo mật là đưa ra câu trả lời giả mạo. Nhưng bạn không nên đưa ra câu trả lời giả mạo mà vẫn phù hợp với câu hỏi và do đó dễ đoán. Thay vào đó, bạn nên coi mỗi câu hỏi bảo mật như một trường mật khẩu khác và chọn một cụm mật khẩu ngẫu nhiên gần như không thể đoán được.
Ví dụ, thay vì nói dối rằng tên thời con gái của mẹ bạn là “Nguyễn”, câu trả lời cho câu hỏi đó có thể là “Voi Đứng Trên Đám Mây Tím”. Điều này không liên quan đến câu hỏi và cực kỳ khó đoán, nhưng không khó nhớ – một trong những lợi thế chính của cụm mật khẩu so với mật khẩu thông thường. Lưu ý, khi bạn cần xác minh qua điện thoại, hãy tránh sử dụng các ký hiệu hoặc cụm từ khó phát âm để tránh tình huống khó xử.
Lưu Trữ An Toàn Câu Trả Lời Câu Hỏi Bảo Mật
Lý tưởng nhất, bạn nên lưu trữ các câu trả lời giả mạo này trong một trình quản lý mật khẩu để không phải ghi nhớ chúng. Sử dụng trình quản lý mật khẩu là điều cần thiết cho bảo mật trực tuyến của bạn theo nhiều cách, bao gồm cả điều này. Nếu bạn chưa sử dụng trình quản lý mật khẩu để tăng cường bảo mật cho mật khẩu của mình, đây là bước tốt nhất bạn có thể thực hiện.
Tùy thuộc vào trình quản lý mật khẩu của bạn, có thể có một tùy chọn cụ thể cho câu hỏi bảo mật. Nếu không, hãy sử dụng trường Ghi chú cho trang web đó (tất cả các trình quản lý mật khẩu đều cung cấp tính năng này). Sau đó, khi đăng nhập, bạn chỉ cần sao chép và dán cụm mật khẩu của mình.
Tính năng tạo câu hỏi bảo mật ngẫu nhiên trong 1Password
Hãy đảm bảo rằng bạn ghi chú rõ ràng câu trả lời nào tương ứng với câu hỏi nào, vì các câu trả lời câu hỏi bảo mật mạnh sẽ không có bất kỳ ngữ cảnh nào!
Tạo Gợi Ý Mật Khẩu Chỉ Có Ý Nghĩa Với Bạn
Gợi ý mật khẩu không nên giúp bất kỳ ai đoán được mật khẩu của bạn. Cách dễ nhất để đạt được điều này là sử dụng trình quản lý mật khẩu cho mọi thứ và đặt gợi ý của bạn là “trình quản lý mật khẩu”.
Bằng cách ghi nhớ một mật khẩu chính mạnh cho trình quản lý mật khẩu của mình, bạn không cần phải lo lắng về gợi ý cho các mật khẩu khác. Đừng nêu tên cụ thể trình quản lý mật khẩu bạn đang dùng, vì điều đó làm giảm số lượng ứng dụng mà kẻ tấn công tiềm năng sẽ thử tấn công bằng địa chỉ email của bạn.
Nếu vì lý do nào đó bạn không sử dụng trình quản lý mật khẩu, gợi ý mật khẩu sẽ khó sử dụng an toàn hơn. Nói chung, nếu mật khẩu của bạn đủ đơn giản để bạn có thể mô tả nó bằng một gợi ý (ví dụ: “trường học thời thơ ấu cộng với tên chó”), thì nó quá yếu.
Một thiết lập tốt hơn là sử dụng một mẫu cụm mật khẩu có ý nghĩa không rõ ràng. Bạn có thể chọn mọi từ thứ hai của một bài hát, năm từ ở giữa của một câu nói, hoặc tương tự – càng mơ hồ càng tốt. Sau đó, gợi ý mật khẩu của bạn có thể là một cái gì đó như “câu nói hay nhất” để khơi gợi trí nhớ của bạn mà không tiết lộ mật khẩu.
Công cụ tạo cụm mật khẩu ngẫu nhiên của 1Password
Đối với các mật khẩu quan trọng nhất, như mật khẩu chính của trình quản lý mật khẩu, bạn có thể xem xét một bản sao lưu vật lý. Khi đó, gợi ý có thể cung cấp một manh mối về nơi an toàn của nó tại nhà (ví dụ: “ở giữa cuốn sách cuối cùng bạn đọc”).
Có Nên Dùng Câu Hỏi Bảo Mật Hay Gợi Ý Mật Khẩu?
Lời khuyên trên hữu ích cho các tài khoản buộc bạn phải sử dụng câu hỏi bảo mật hoặc gợi ý mật khẩu. Nhưng khi có thể, bạn nên chọn bỏ qua các tùy chọn này hoặc tắt chúng đi. Mỗi phương pháp xác thực hai yếu tố (2FA) khác đều ưu việt hơn câu hỏi bảo mật; bạn sẽ tốt hơn nhiều nếu sử dụng ứng dụng xác thực.
Bạn nên thực hiện kiểm tra lại các tài khoản của mình để tắt câu hỏi bảo mật nếu có thể, hoặc điều chỉnh câu trả lời của bạn để chúng mạnh hơn. Điều này đặc biệt đúng với các tài khoản bạn đã sử dụng trong một thời gian dài, vì chúng có nhiều khả năng vẫn giữ tùy chọn câu hỏi bảo mật cũ.
Một trường hợp đặc biệt khó chịu là các câu hỏi bảo mật mà bạn bị giới hạn trong một menu thả xuống (ví dụ điển hình là hãng hàng không United Airlines). Khi bạn bị mắc kẹt với những trường hợp này, bạn vẫn không nên trả lời thành thật. Hơn nữa, bạn nên chọn những câu hỏi mà chỉ bạn mới biết câu trả lời, thay vì những câu hỏi mà ai đó có thể trả lời bằng thông tin công khai.
Lấy ví dụ về các câu hỏi bảo mật của United: “Con vật biển yêu thích của bạn” là một câu hỏi tốt hơn “Tháng sinh nhật của người bạn thân nhất của bạn”, ngay cả khi bạn bịa ra một câu trả lời. Chỉ có 12 tháng, trong khi có nhiều loại sinh vật biển hơn – cộng với việc bạn ít có khả năng chia sẻ thông tin về con vật biển yêu thích trực tiếp hoặc trực tuyến.
Mọi thứ liên quan đến mật khẩu đều mạnh mẽ hơn khi chúng ngẫu nhiên. Điều đó mở rộng đến cả câu hỏi bảo mật và gợi ý mật khẩu. Khi bạn bị buộc phải sử dụng chúng, hãy bịa ra một câu trả lời ngẫu nhiên mà bạn lưu trữ trong trình quản lý mật khẩu để giữ an toàn. Và khi bạn có lựa chọn, hãy tắt chúng đi và sử dụng phương pháp 2FA mạnh hơn.
Hy vọng những thông tin trên đã giúp bạn hiểu rõ hơn về cách tối ưu các tùy chọn bảo mật tưởng chừng đơn giản này. Đừng quên chia sẻ ý kiến và kinh nghiệm của bạn trong phần bình luận bên dưới, và hãy luôn theo dõi thuthuatdidong.net để cập nhật những kiến thức công nghệ và bảo mật mới nhất!
