Công ty Raspberry Pi đã và đang liên tục tung ra các sản phẩm mới trong năm 2024, và dường như không có dấu hiệu chậm lại vào năm 2025. Giờ đây, bạn đã có thể sở hữu Raspberry Pi 5 với 16GB RAM hàn chết, mở ra vô số dự án công nghệ thú vị và khả năng biến Raspberry Pi 5 thành một chiếc máy tính để bàn thực thụ. Đây là một bước tiến đáng kể, định vị Raspberry Pi 5 16GB như một nền tảng mạnh mẽ hơn bao giờ hết, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của cộng đồng yêu công nghệ tại Việt Nam. thuthuatdidong.net tự hào mang đến cái nhìn chuyên sâu về những ứng dụng tiềm năng của bo mạch chủ mini này.
1. Trải Nghiệm Máy Tính Để Bàn Thực Thụ
Phiên bản Raspberry Pi đầu tiên, Model B, ra mắt vào tháng 10 năm 2012 với chỉ 256MB RAM. Mặc dù khó có thể sử dụng cho các tác vụ điện toán thực tế, nó đã đặt nền móng cho một thiết bị giá rẻ, hiệu quả và có khả năng tùy biến cao. Raspberry Pi 4 Model B là phiên bản đầu tiên hứa hẹn mang lại trải nghiệm máy tính để bàn, nhưng với tối đa 8GB RAM, khả năng sử dụng thực tế vẫn còn hạn chế.
Phiên bản Raspberry Pi 5 16GB, với mức giá khoảng 120 USD tại các nhà bán lẻ chính thức, tăng 40 USD so với phiên bản 8GB, là một ứng cử viên cực kỳ mạnh mẽ cho vai trò máy tính hàng ngày. Với 16GB RAM kết hợp cùng bộ xử lý lõi tứ ARM Cortex-A76 64-bit tốc độ 2.4GHz mạnh mẽ, Raspberry Pi 5 có cơ hội tốt hơn để mang lại trải nghiệm máy tính để bàn thực sự mượt mà.
Bạn có thể chạy đồng thời Firefox và Chrome, mở VS Code cùng Stack Overflow, và phát trực tuyến một hướng dẫn trên YouTube mà không khiến máy tính bị chậm lại đáng kể. Nếu bạn ưa thích giao diện hoặc cần một số tính năng đặc biệt, bạn cũng có thể gỡ Raspberry Pi OS và cài đặt một hệ điều hành đòi hỏi tài nguyên cao hơn như Ubuntu.
Giao diện hệ điều hành Raspberry Pi OS trên phiên bản Raspberry Pi 5 16GB, cho thấy khả năng làm máy tính để bàn.
2. Chạy Các Mô Hình AI và LLM
Theo Eben Upton, người sáng lập và CEO của Raspberry Pi Ltd, trí tuệ nhân tạo (AI) và các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) là một trong những trường hợp sử dụng được mong đợi nhất của phiên bản 16GB mới.
Quá trình suy luận (inference) trong học máy thường rất tốn tài nguyên tính toán, và RAM càng nhiều càng tốt. Mặc dù Raspberry Pi 5 không phải là lựa chọn tốt nhất để đào tạo các mô hình, nhưng nó hoàn toàn có thể được sử dụng để chạy một số mô hình học máy nhỏ cho thị giác máy tính, nhận dạng giọng nói và các ứng dụng khác. Việc bổ sung các phần cứng chuyên biệt như Raspberry Pi Hailo kit hoặc Raspberry Pi AI camera mở ra nhiều khả năng hơn nữa cho các dự án AI.
Một Raspberry Pi 5 16GB RAM có thể chạy hầu hết các mô hình ngôn ngữ dưới 7 tỷ tham số, chẳng hạn như ChatGLM, OpenLLaMA, Code Llama và Microsoft Phi-3, với đủ không gian để xử lý các tác vụ khác một cách hiệu quả.
3. Thiết Kế và Mô Hình 3D
Mặc dù Raspberry Pi 5 không nhắm đến các nhà thiết kế hay nghệ sĩ đồ họa chuyên nghiệp, nhưng nó có thể được sử dụng cho các tác vụ thiết kế đồ họa 2D và 3D đơn giản. Một chiếc máy tính bo mạch đơn giá 120 USD sẽ không thể sánh kịp hiệu năng của một render farm chuyên dụng, nhưng nó phù hợp cho các tác vụ thiết kế nhẹ và các dự án nhỏ. RAM bổ sung trên bo mạch cho phép bạn làm việc với các tệp lớn hơn một chút, tải nhiều tài sản hơn và hoàn thành các dự án nhanh hơn so với các phiên bản cũ.
Bạn có thể thiết kế và in 3D các vỏ case Raspberry Pi và các vỏ bọc khác bằng phần mềm mô hình 3D ngay trên Raspberry Pi của mình.
Mô hình vỏ case Raspberry Pi được thiết kế 3D, minh họa khả năng thiết kế trên Raspberry Pi 5 16GB.
Có một số ứng dụng mô hình 3D khả dụng cho Raspberry Pi, bao gồm FreeCAD, OpenSCAD, BlocksCAD và TinkerCAD. Blender không được hỗ trợ nguyên bản trên Pi, nhưng có thể chạy được với một số tinh chỉnh. Trang web chính thức của Raspberry Pi cũng cung cấp các hướng dẫn về mô hình hóa và thiết kế 3D.
4. Tự Host Dịch Vụ (Self-Hosting)
“Đám mây” thực chất là máy tính của người khác. Vì lý do riêng tư, bảo mật và cả mục đích giáo dục, bạn nên cân nhắc tự host một số dịch vụ mà bạn thường xuyên sử dụng trên một chiếc Raspberry Pi chạy cục bộ.
16GB RAM là đủ lớn để chạy nhiều dịch vụ trên cùng một chiếc Raspberry Pi mà không cần xây dựng cụm (cluster) hay sử dụng phần mềm điều phối như Kubernetes. Bạn có thể chạy Home Assistant, Pi-hole, Nextcloud, Jellyfin và trang web WordPress cá nhân của mình trên một chiếc Pi duy nhất mà không lo hết băng thông bộ nhớ.
Tuy nhiên, tự host dịch vụ không phải lúc nào cũng dễ dàng và có thể là một nguồn gây đau đầu liên tục. Nó đòi hỏi một nguồn điện ổn định và kết nối Internet đáng tin cậy. Bạn cũng sẽ cần thực hiện sao lưu và cập nhật phần mềm thường xuyên. Bạn sẽ cần một lượng kiên nhẫn và chuyên môn kỹ thuật nhất định để khắc phục mọi sự cố phát sinh. Dù vậy, tự host là một cách tuyệt vời để phát triển các kỹ năng quản trị hệ thống hữu ích, đồng thời giúp bạn thoát khỏi sự phụ thuộc vào các giải pháp độc quyền.
5. Chơi Game và Giả Lập
Retro-gaming (chơi game cổ điển) là một lĩnh vực lớn trong cộng đồng Raspberry Pi. Có các bản phân phối hệ điều hành chuyên dụng cho retro-gaming (như RetroPie) và các bộ kit phần cứng dành cho Raspberry Pi. Raspberry Pi 5 vượt trội hơn hẳn Raspberry Pi 4 về hiệu năng và có thể giả lập các phần cứng phức tạp hơn như Sega Saturn, GameCube, PS2, PSP và Dreamcast.
Về mặt kỹ thuật, bạn không cần tới 16GB RAM để chạy hầu hết các tựa game cổ điển. Tuy nhiên, việc có nhiều RAM hơn đồng nghĩa với việc bạn không cần phải tắt các ứng dụng khác trước khi chơi game trên Raspberry Pi. Đối với mục đích retro-gaming, 16GB RAM giống như một “phần bổ sung đáng giá” giúp cải thiện trải nghiệm tổng thể, mang lại sự mượt mà và linh hoạt hơn.
Màn hình cài đặt RetroPie OS từ trình lý hệ điều hành Raspberry Pi, tối ưu cho trải nghiệm giả lập game.
6. Chạy Máy Ảo & Container
Với 16GB RAM, bạn có thể chạy máy ảo (Virtual Machines) và container trên Raspberry Pi. Điều này cho phép bạn tạo ra các môi trường biệt lập cho các ứng dụng và tinh chỉnh mọi thứ ở cấp độ hệ thống. Proxmox là một nền tảng ảo hóa mã nguồn mở để quản lý máy ảo và container. Mặc dù không có sẵn trực tiếp cho Raspberry Pi, nhưng với một số tinh chỉnh, bạn có thể cài đặt nó thông qua Pimox.
Một Raspberry Pi 16GB sẽ chạy một vài máy ảo một cách mượt mà, mặc dù hiệu suất có thể bắt đầu giảm khi nhu cầu tài nguyên tăng lên. Do Proxmox không được hỗ trợ chính thức, việc cài đặt có thể không ổn định và không được khuyến nghị cho triển khai chuyên nghiệp.
Docker giúp việc thiết lập và quản lý container trên Raspberry Pi trở nên dễ dàng. Điều này đặc biệt có giá trị khi tự host dịch vụ, vì nó đảm bảo rằng các ứng dụng chạy độc lập mà không can thiệp vào nhau. Docker cũng có thể giúp giảm thiểu thiệt hại trong trường hợp bị tấn công bởi phần mềm độc hại và cung cấp một môi trường lý tưởng để khám phá và thử nghiệm các cấu hình mới.
7. An Ninh và Giám Sát Gia Đình
Giám sát nhà không phải là một dự án thường đòi hỏi một mẫu Raspberry Pi cấu hình cao, đặc biệt nếu bạn chỉ phát trực tuyến từ một vài camera. Vì lý do đó, các mẫu Raspberry Pi cũ hơn vẫn hoạt động rất tốt như các camera an ninh gia đình.
Tuy nhiên, nếu bạn cần phát trực tuyến video 1080p từ nhiều camera độ phân giải cao, bạn có thể cần Raspberry Pi 5 với 16GB RAM để xử lý băng thông bổ sung. Bạn cũng sẽ có khả năng chạy các tác vụ xử lý nâng cao như phát hiện chuyển động và nhận dạng khuôn mặt một cách hiệu quả hơn.
MotionEye là phần mềm giám sát mã nguồn mở phổ biến nhất để quản lý nhiều camera cùng lúc. Mặc dù dự án MotionEyeOS hiện đang không còn hoạt động tích cực, bạn vẫn có thể chạy giao diện này trực tiếp trên một bản cài đặt Raspberry Pi OS hiện có.
Cài đặt thông báo email của MotionEyeOS, một phần mềm giám sát nhà hoạt động hiệu quả trên Raspberry Pi 5 16GB.
Dòng Raspberry Pi đã phát triển vượt bậc cả về giá thành lẫn hiệu năng. Raspberry Pi 5 16GB đắt gấp khoảng ba lần so với Model B gốc nhưng cũng có khả năng xử lý gấp nhiều lần. Mặc dù sự gia tăng về giá là đáng kể, nhưng khoảng cách hiệu suất cũng rộng tương đương, khiến đây là một khoản đầu tư xứng đáng cho những ai muốn khai thác tối đa tiềm năng của máy tính mini.
Với Raspberry Pi 5 16GB, giới hạn chỉ còn là trí tưởng tượng của bạn. Hãy chia sẻ ý kiến của bạn về phiên bản Raspberry Pi mới này và những dự án bạn đang ấp ủ trong phần bình luận bên dưới nhé!
