Trong kỷ nguyên số hiện nay, phần lớn thời gian của chúng ta dành cho màn hình hoặc tương tác với vô số thiết bị công nghệ, điều này dễ dàng dẫn đến tình trạng mệt mỏi và căng thẳng. Tuy nhiên, tình trạng này hoàn toàn có thể được cải thiện. Với những chiến lược phù hợp, bạn có thể xây dựng một mối quan hệ lành mạnh với công nghệ, đồng thời duy trì năng suất và sự tập trung trong cuộc sống.
1. Ưu Tiên Thiết Bị Công Nghệ Có Dây Hoặc Pin Rời
Việc mua sắm một thiết bị không dây mới đồng nghĩa với việc bạn phải bổ sung thêm một món đồ cần sạc vào bộ sưu tập tiện ích của mình. Càng nhiều thiết bị không dây, chúng càng đòi hỏi sự chú ý và thời gian của bạn để theo dõi chu kỳ sạc, từ đó làm giảm đi lợi ích về tính di động mà chúng mang lại. Đây là lý do chính đáng cho việc nhiều người vẫn ưa chuộng tai nghe và bàn phím có dây.
Nếu việc sử dụng thiết bị có dây không phải là lựa chọn khả thi, hãy cân nhắc mua các thiết bị không dây hoạt động bằng pin AA hoặc AAA tháo rời được, chẳng hạn như chuột không dây, loa Bluetooth, hoặc thậm chí là bàn chải đánh răng điện. Bằng cách này, bạn có thể dễ dàng thay pin khi thiết bị sắp hết năng lượng, giảm bớt sự phụ thuộc vào dây sạc và đế sạc. Lựa chọn thiết bị có dây hoặc sử dụng pin rời không chỉ giúp bạn tiết kiệm chi phí mua sắm và thay thế thường xuyên mà còn góp phần giảm thiểu rác thải điện tử, bảo vệ môi trường một cách bền vững.
2. Thiết Lập “Vùng Không Công Nghệ” Tại Gia Đình
Việc chỉ định một khu vực cụ thể trong nhà là “vùng không công nghệ” có thể giúp bạn tạo ra ranh giới rõ ràng giữa cuộc sống số và cuộc sống thực. Hãy cam kết rằng không có bất kỳ thiết bị điện tử nào được phép xuất hiện trong không gian này. Điều đó bao gồm điện thoại, máy tính bảng, đồng hồ thông minh, tai nghe, máy đọc sách điện tử hay bất kỳ thiết bị thông minh nào khác.
Không gian bạn chọn làm “vùng không công nghệ” sẽ tùy thuộc vào lối sống và những người bạn sống cùng. Ví dụ, nếu bạn có con nhỏ, việc không cho phép sử dụng thiết bị tại bàn ăn hoặc trong phòng khách có thể khuyến khích các thành viên trong gia đình trò chuyện và tương tác nhiều hơn. Đối với tôi, đó là ban công của mình. Đó là nơi tôi đến để ngắt kết nối, thư giãn, thiền định, đọc sách và đôi khi thậm chí là chợp mắt. Để tạo sự khác biệt trực quan, bạn có thể thêm thảm cỏ, đồ trang trí hoặc đèn tạo không khí riêng cho khu vực này, giúp tăng cảm giác thư thái và tách biệt.
3. Tắt Thông Báo Từ Các Ứng Dụng Không Cần Thiết
Việc bị “khủng bố” bởi thông báo liên tục suốt cả ngày đến mức trở nên chai sạn không phải là ý tưởng về một mối quan hệ lành mạnh với công nghệ của nhiều người. Nếu bạn cũng cảm thấy mệt mỏi với tình trạng này, hãy cân nhắc tắt thông báo từ tất cả các ứng dụng không cần thiết.
Điều này bao gồm các ứng dụng mạng xã hội, trò chơi, YouTube, ứng dụng mua sắm, ứng dụng hẹn hò, ứng dụng tin tức, ứng dụng giao đồ ăn, ứng dụng gọi xe và nhiều hơn nữa. Mục tiêu ở đây là giữ cho thanh thông báo của bạn chỉ hiển thị những thông tin thực sự cần sự chú ý của bạn. Để dễ dàng xác định, bạn có thể truy cập lịch sử thông báo của điện thoại để xem những ứng dụng nào gửi nhiều thông báo nhất và điều chỉnh chúng.
4. Hủy Đăng Ký Các Nguồn Thông Tin Không Giá Trị
Dành một ngày để xem xét lại tất cả các trang web, kênh YouTube, bản tin, tài khoản mạng xã hội và podcast mà bạn đang theo dõi hoặc đã đăng ký, sau đó bắt đầu loại bỏ những nguồn không mang lại nhiều giá trị cho cuộc sống của bạn.
Khi gặp khó khăn trong việc quyết định nên giữ lại hay loại bỏ cái gì, hãy tự hỏi bản thân: “Tôi có cảm thấy đây là nội dung mình muốn liên kết không?”. Bạn sẽ ngạc nhiên khi thấy danh sách đăng ký và các tài khoản theo dõi của mình được dọn dẹp nhanh chóng như thế nào, từ đó giảm thiểu đáng kể những yếu tố gây xao nhãng trong ngày.
5. Tránh Sử Dụng Màn Hình Trước Giờ Ngủ Và Khi Thức Dậy
Những tác hại của việc sử dụng điện thoại ngay trước khi đi ngủ đã được ghi nhận rõ ràng. Ánh sáng xanh phát ra từ màn hình có thể làm gián đoạn nhịp sinh học của bạn bằng cách ức chế sản xuất melatonin, khiến bạn khó ngủ hơn và làm giảm chất lượng giấc ngủ. Điều này có thể khiến bạn cảm thấy uể oải và khó chịu vào sáng hôm sau. Mặc dù bạn có thể sử dụng bộ lọc ánh sáng xanh để giảm thiểu phần nào tác động này, nhưng nó không giải quyết được vấn đề cốt lõi là sự quá tải công nghệ.
Để tránh điều này, hãy thiết lập quy tắc không sử dụng màn hình ít nhất 30 phút trước khi đi ngủ. Thay vào đó, hãy thư giãn bằng cách đọc một cuốn sách, thiền định, viết nhật ký hoặc nghe các âm thanh ASMR êm dịu. Tương tự, hãy kiềm chế ý muốn kiểm tra điện thoại ngay khi vừa thức dậy vào buổi sáng. Bắt đầu ngày mới với màn hình thường gây ra căng thẳng và tư duy phản ứng. Thay vào đó, hãy tạo một thói quen buổi sáng ưu tiên sự tĩnh tâm—như kéo giãn cơ, nhâm nhi cà phê hoặc lên kế hoạch cho ngày mới. Những thói quen đơn giản này có thể giúp bạn cảm thấy sảng khoái và tập trung hơn suốt cả ngày.
6. Tạm Nghỉ Khỏi Mạng Xã Hội
Việc từ bỏ hoàn toàn mạng xã hội gần như là điều không thể đối với hầu hết chúng ta, nhưng chúng ta cũng nhận thức được tất cả những hậu quả tiêu cực của nó. Giải pháp là gì? Hãy dành một tháng để tạm nghỉ. Cam kết không mở bất kỳ ứng dụng mạng xã hội nào trong cả một tháng và tự thưởng cho mình vào ngày đầu tiên của tháng tiếp theo. Bằng cách đó, nó sẽ giống như một mục tiêu cần đạt được chứ không phải một hình phạt.
Nhiều người thấy rằng việc xóa ứng dụng không thực sự hiệu quả vì họ thường tải lại chúng trong vòng một tuần. Thay vào đó, hãy cân nhắc ẩn các ứng dụng mạng xã hội khỏi ngăn kéo ứng dụng và màn hình chính của bạn để tránh bị cám dỗ mở chúng. Quan trọng hơn, hãy lên kế hoạch trước về cách bạn sẽ sử dụng tất cả thời gian rảnh rỗi này, bởi vì bạn rất dễ tái nghiện nếu không có gì để làm và cảm thấy buồn chán. Bạn có thể thử dành nhiều thời gian hơn ở phòng tập thể dục, tìm một công việc phụ, lên kế hoạch cho một chuyến đi, hoặc dọn dẹp nhà cửa.
7. Cân Nhắc Sử Dụng Các Thiết Bị “Thô Sơ” Thay Vì Thông Minh
Nhiều khi, chúng ta mua một số tiện ích nhất định nghĩ rằng chúng sẽ giúp thay đổi hành vi của mình, nhưng thực tế lại không phải vậy. Chẳng hạn, mua một chiếc đồng hồ thông minh sẽ không đột nhiên khiến bạn có động lực tập thể dục nếu bạn đã tránh né việc đó bấy lâu nay. Thay vào đó, nó sẽ chỉ khiến bạn cảm thấy tội lỗi vì trì hoãn và liên tục nhắc nhở bạn khi bạn không đạt được mục tiêu tập luyện, từ đó gia tăng thêm căng thẳng.
Hãy mua những thứ hữu ích ngay tại thời điểm mua, chứ không phải dựa trên những cải thiện lối sống được kỳ vọng sau khi mua. Nếu đó là mục tiêu, các thiết bị “thô sơ” thông thường thường ít rắc rối hơn và rẻ hơn so với các lựa chọn thông minh của chúng.
Màn hình chính điện thoại đơn sắc với các ứng dụng cơ bản như email, tin nhắn và danh sách việc cần làm.
Cá nhân tôi, các thiết bị và đồ gia dụng thông minh chưa bao giờ thực sự hữu ích mà thay vào đó lại có xu hướng tạo ra cảm giác bất an nhất định, chủ yếu là do lo ngại về quyền riêng tư và bảo mật. Nhiều thiết bị nhà thông minh thu thập dữ liệu về thói quen, vị trí và sở thích của bạn, điều này có thể tạo ra cảm giác bị “theo dõi” hoặc giám sát. Tôi không cần tủ lạnh của mình học hỏi thói quen ăn uống của tôi, và khóa cửa thông minh không có ý nghĩa gì đối với tôi bởi vì một tên trộm có nhiều khả năng đập vỡ cửa sổ để vào nhà bạn hơn là mất công hack khóa thông minh của bạn. Vấn đề là việc quá phụ thuộc vào các tiện ích thông minh có thể khiến bạn gặp phải các lỗ hổng bảo mật và gia tăng gánh nặng tinh thần không cần thiết.
Tình trạng mệt mỏi công nghệ là quá phổ biến, và việc không chú ý đến nó có thể dẫn đến tình trạng kiệt sức. Hãy thử áp dụng những giải pháp này để xây dựng mối quan hệ lành mạnh với công nghệ và xem cách nào hiệu quả nhất với bạn.
