Trong kỷ nguyên số, mua sắm trực tuyến đã trở thành thói quen không thể thiếu, mang lại sự tiện lợi vượt trội. Tuy nhiên, cùng với sự phát triển của công nghệ, các chiêu trò lừa đảo cũng ngày càng tinh vi, đặc biệt là với sự hỗ trợ của trí tuệ nhân tạo (AI). Những kẻ lừa đảo đang lợi dụng khả năng tạo ảnh chân thực của AI để đánh lừa người mua hàng trực tuyến, khiến nhiều người mắc bẫy bởi những hình ảnh sản phẩm trông hoàn hảo nhưng thực chất lại không hề đại diện cho món đồ thật. Để giúp cộng đồng yêu công nghệ tại Việt Nam, đặc biệt là người dùng của thuthuatdidong.net, có thể tự tin mua sắm và tránh xa các rủi ro này, bài viết sẽ cung cấp những mẹo chuyên sâu để nhận diện và phòng tránh lừa đảo qua hình ảnh AI khi mua sắm online.
1. Đọc Kỹ Mô Tả Sản Phẩm
Một trong những cách hiệu quả nhất để tự bảo vệ mình khỏi những bức ảnh do AI tạo ra là tập trung vào phần mô tả sản phẩm. Kẻ lừa đảo có thể sử dụng hình ảnh AI đẹp mắt để thu hút sự chú ý, nhưng thường sẽ che giấu những chi tiết quan trọng hoặc những lời từ chối trách nhiệm trong phần mô tả.
Ví dụ, nếu bạn mua một chiếc áo phông có hình đồ họa bắt mắt, hãy kiểm tra kỹ mô tả để đảm bảo rằng hình in chính xác là những gì bạn sẽ nhận được. Nếu mô tả sử dụng các cụm từ như “thiết kế có thể thay đổi” hoặc “chỉ mang tính minh họa”, đây là một dấu hiệu cảnh báo rõ ràng. Điều này thường có nghĩa là sản phẩm thực tế sẽ không giống như ảnh. Bạn có thể phải tìm hiểu sâu vào các chi tiết để phát hiện ra ngôn ngữ mơ hồ và những lời từ chối khéo léo. Tuy nhiên, nếu những bức ảnh có vẻ đáng ngờ dù chỉ một chút, thì việc tìm hiểu kỹ lưỡng là hoàn toàn xứng đáng.
Hình ảnh AI minh họa một chú chó đi qua cửa dành cho thú cưng, ví dụ về ảnh sản phẩm giả mạo trên sàn thương mại điện tử.
2. Xem Xét Kỹ Các Đánh Giá và Ảnh Chụp Từ Khách Hàng Thật
Đánh giá của khách hàng là nguồn thông tin chân thực nhất để có được cái nhìn thực tế về sản phẩm bạn định mua. Đây là thói quen tốt cần duy trì khi mua sắm trực tuyến. Ngay cả khi một hình ảnh không hoàn toàn do AI tạo ra, nó vẫn có thể bị chỉnh sửa đáng kể. Tuy nhiên, các đánh giá và ảnh chụp do người mua khác đăng tải có thể giúp bạn xác định xem sản phẩm thực sự trông như thế nào và hoạt động ra sao.
Mặc dù bạn nên tiếp nhận mọi thứ đọc được trên mạng một cách thận trọng, nhiều đánh giá tiêu cực là một dấu hiệu mạnh mẽ cho thấy có điều gì đó không ổn. Cần lưu ý rằng các đánh giá giả mạo khá phổ biến trên các nền tảng mua sắm. Vì vậy, hãy cảnh giác với những điều như cụm từ lặp lại, lỗi chính tả kỳ lạ hoặc văn phong không tự nhiên.
Nếu danh sách sản phẩm còn mới và chưa có đánh giá nào, hãy thử tìm kiếm ngược hình ảnh (reverse image search) trên các bức ảnh để xem chúng có xuất hiện ở nơi nào khác trên mạng hay không. Nếu bạn thấy cùng một bộ ảnh được sử dụng bởi nhiều người bán khác nhau, điều đó thường có nghĩa là hình ảnh đó hoặc do AI tạo ra, hoặc là ảnh stock được tái sử dụng mà người bán không sở hữu sản phẩm thực tế.
3. Cân Nhắc Mức Giá Của Sản Phẩm
Nếu một sản phẩm có vẻ quá tốt để trở thành sự thật, thì khả năng cao là nó đúng như vậy. Có một lý do khiến các sản phẩm được sản xuất tốt có mức giá nhất định: chúng sử dụng vật liệu tốt hơn, có tiêu chuẩn chất lượng cao hơn và có thể bền hơn. Khi bạn thấy một hình ảnh sản phẩm trông cao cấp nhưng lại có mức giá giảm sâu bất ngờ, rất có thể đó là một mặt hàng chất lượng thấp được đi kèm với những hình ảnh bắt mắt do AI tạo ra.
AI đã phát triển rất xa và có thể tạo ra những bức ảnh khá chân thực, trông sạch sẽ và chuyên nghiệp. Nhưng sản phẩm thực tế có thể được sản xuất rất kém. Mặc dù đôi khi bạn vẫn có thể tìm thấy những ưu đãi thực sự, nhưng tốt nhất nên bỏ qua những sản phẩm được giảm giá mạnh nhưng lại đi kèm với những bức ảnh kể một câu chuyện khác. Nếu bạn vẫn còn nghi ngờ, hãy so sánh giá của các sản phẩm tương tự trên nhiều nền tảng; điều này sẽ cho bạn biết liệu ưu đãi đó có hợp lệ hay không.
Giao diện ứng dụng Amazon với hướng dẫn mua sắm, minh họa cho việc cân nhắc giá sản phẩm để tránh lừa đảo.
4. Kiểm Tra Đa Dạng Ảnh Sản Phẩm Từ Nhiều Góc Độ
AI rất giỏi trong việc tạo ra hình ảnh, nhưng nó không thực sự tốt trong việc tạo ra nhiều hình ảnh của cùng một sản phẩm từ các góc độ khác nhau mà vẫn giữ tất cả các chi tiết nhất quán. Vì vậy, nếu bạn đang phân vân về một sản phẩm, hãy kiểm tra xem người bán có thêm nhiều ảnh sản phẩm từ các góc độ khác nhau hay không. Nếu danh sách chỉ bao gồm một hình ảnh duy nhất, đó là một dấu hiệu cảnh báo.
Nếu bạn thấy nhiều hình ảnh, hãy kiểm tra cẩn thận tính nhất quán của chúng. Đảm bảo rằng các chi tiết nền không thay đổi và bản thân sản phẩm trông giống hệt nhau trong các bức ảnh khác nhau. Nếu có video đi kèm, bạn thậm chí có thể xác minh xem video đó có phải do AI tạo ra hay không bằng cách sử dụng các công cụ trực tuyến. Bất kỳ sự không nhất quán nào bạn phát hiện đều là những dấu hiệu mạnh mẽ cho thấy danh sách sản phẩm đó không phải là hàng thật.
Hình ảnh do AI tạo ra cũng thường chứa các lỗi thị giác kỳ lạ hoặc sự không nhất quán:
- Các họa tiết không thẳng hàng (ví dụ: kết cấu vải bị biến dạng).
- Ngón tay, nút bấm hoặc nhãn mác trông không tự nhiên.
- Đối xứng quá hoàn hảo hoặc ánh sáng bất thường.
- Các vật thể nền không hợp lý hoặc bị mờ/biến dạng.
Các công cụ tạo ảnh AI đã tốt hơn nhiều so với khi chúng mới ra mắt, nhưng nhiều công cụ vẫn tạo ra hình ảnh với những vấn đề này.
5. Nghiên Cứu Kỹ Hồ Sơ Của Người Bán
Ngay cả khi tất cả các chi tiết khác đều ổn, điều quan trọng là bạn phải kiểm tra hồ sơ của người bán trước khi quyết định mua hàng trực tuyến. Một người bán uy tín thường có xếp hạng tổng thể vững chắc, với phần lớn là các đánh giá tích cực. Nếu hồ sơ còn quá mới hoặc có xếp hạng thấp, bạn nên tìm kiếm ở những nơi khác.
Bạn cũng có thể đi xa hơn và kiểm tra các danh sách sản phẩm khác của họ. Điều này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn liệu họ có bán các sản phẩm tương tự hay chỉ đang liệt kê ngẫu nhiên các sản phẩm với ảnh do AI tạo ra để kiếm lời nhanh chóng. Tuy nhiên, ngay cả điều đó cũng không phải là hoàn hảo – có rất nhiều đánh giá giả mạo và lừa đảo mà bạn cũng cần phải vượt qua.
Khi tìm kiếm bất kỳ sản phẩm nào trực tuyến, bạn sẽ tìm thấy vô số danh sách từ các người bán khác nhau. Với điều này, đừng mắc sai lầm khi mua ngay món đồ đầu tiên trông có vẻ tốt. Hãy dành thời gian xem xét kỹ các chi tiết sản phẩm và đảm bảo so sánh các lựa chọn của bạn. Bạn càng có nhiều thông tin, khả năng tránh được những kẻ lừa đảo sử dụng hình ảnh AI để bán hàng kém chất lượng càng cao!
