Chiếc laptop cũ của tôi vẫn hoạt động tốt, nên việc thay thế nó chỉ vì thiếu một card đồ họa rời (GPU) chuyên dụng dường như là một sự lãng phí. Tôi luôn biết đến khái niệm eGPU tự lắp ráp (DIY eGPU) nhưng thường tránh xa vì nghĩ rằng việc xây dựng chúng sẽ rất phức tạp và tốn công sức – hóa ra tôi đã lầm. Giờ đây, với một hệ thống eGPU tự chế, chiếc laptop của tôi không chỉ đáp ứng tốt các tác vụ hàng ngày mà còn sẵn sàng chinh phục mọi tựa game hay ứng dụng đồ họa nặng.
Tại Sao Tôi Chọn Xây Dựng eGPU Riêng?
Quyết định tự xây dựng một eGPU (external GPU) bắt nguồn từ tính thực tế thuần túy. Chiếc Lenovo X1 Carbon của tôi hoạt động tuyệt vời cho việc viết lách, duyệt web và hầu hết các tác vụ văn phòng. Nhưng khoảnh khắc tôi cố gắng chơi bất kỳ trò chơi nào đòi hỏi đồ họa cao hơn các game indie cơ bản, hoặc khi tôi cần chỉnh sửa video QHD, những hạn chế của GPU tích hợp đã trở nên rõ ràng.
Tôi đã từng cân nhắc mua một chiếc laptop gaming, nhưng cảm thấy như đang lãng phí tiền vào một vấn đề không cần đến một giải pháp đắt đỏ như vậy. Hơn nữa, nhiều laptop gaming nặng, thời lượng pin ngắn, và tôi yêu thích tính di động của chiếc laptop hiện tại. X1 Carbon của tôi vừa vặn hoàn hảo trong túi, luôn chạy êm ái và cho tôi thời lượng pin sử dụng cả ngày.
Một hệ thống eGPU DIY mang lại sự thỏa hiệp hoàn hảo. Tôi có được hiệu năng đồ họa gần như của máy tính để bàn khi cần, nhưng vẫn có thể dễ dàng mang laptop đến quán cà phê mà không phải “kéo” theo một cỗ máy gaming cồng kềnh. Thêm vào đó, việc tự xây dựng hệ thống của mình tốn chi phí ít hơn đáng kể so với việc mua một vỏ eGPU dựng sẵn từ các nhà sản xuất lớn.
Bước ngoặt đến khi tôi nhận ra mình đã dành quá nhiều thời gian để quản lý nhiều thiết bị. Trước khi có dock eGPU, tôi phải cắm bốn hoặc năm loại cáp khác nhau mỗi khi ngồi vào bàn làm việc. Giờ đây, tôi chỉ cần cắm một sợi cáp Thunderbolt 4 và mọi thứ đều hoạt động. Dock xử lý màn hình của tôi, sạc laptop và cung cấp tất cả các cổng tôi cần cho các thiết bị ngoại vi.
Hướng Dẫn Từng Bước Tự Xây Dựng eGPU Của Riêng Bạn
Có một vài điều bạn cần biết về eGPU trước khi bắt đầu xây dựng. Tuy nhiên, nếu bạn chủ yếu tìm kiếm sự linh hoạt như tôi, thì việc xây dựng eGPU có lẽ là giải pháp tốt nhất.
Những Thành Phần Cần Thiết Để Xây Dựng eGPU
Các thành phần thiết yếu để xây dựng hệ thống eGPU bao gồm card đồ họa, bộ nguồn và dock Thunderbolt
Xây dựng một eGPU chỉ yêu cầu một vài thành phần chính:
- Card đồ họa (Graphics Card): Tôi đã chọn RTX 2070 vì đây là card tôi đã có sẵn, nhưng bất kỳ GPU desktop nào cũng sẽ hoạt động, tùy thuộc vào nhu cầu hiệu năng và ngân sách của bạn.
- Bộ nguồn (Power Supply Unit – PSU): Tôi đã sử dụng Seasonic Focus 500W ITX PSU, cung cấp đủ điện năng cho hầu hết các card đồ họa. Bạn có thể sử dụng bất kỳ PSU nào bạn có. Hầu hết các dock eGPU hiện nay đều cung cấp khung gắn có thể chứa hầu hết các PSU tiêu chuẩn.
- Dock eGPU: Tôi đang sử dụng TH3P4 Thunderbolt GPU Dock với tùy chọn cấp nguồn 85W, đóng vai trò là nền tảng. Trừ khi laptop của bạn có cổng OCulink, việc sở hữu một dock eGPU Thunderbolt sẽ là lựa chọn tiện lợi nhất.
- Cáp Thunderbolt: Thường đi kèm với dock, cáp này xử lý cả dữ liệu và cấp nguồn. Nếu bạn định mua riêng, hãy nhớ rằng cáp USB-C và Thunderbolt không phải lúc nào cũng giống nhau. Đảm bảo kiểm tra thông số kỹ thuật của cáp.
- Phần mềm Thunderbolt Control Center: Có sẵn từ Microsoft Store để quản lý các kết nối.
- Driver GPU: Tải xuống các driver mới nhất từ NVIDIA hoặc AMD, tùy thuộc vào card đồ họa của bạn.
Tổng chi phí cho thiết lập cụ thể của tôi sẽ vào khoảng 430 USD (bao gồm GPU và PSU), thấp hơn đáng kể so với việc mua một vỏ eGPU dựng sẵn và một card đồ họa. Hầu hết các giải pháp eGPU thương mại bắt đầu từ 300 USD chỉ riêng cho vỏ, chưa tính đến việc bạn phải thêm card đồ họa. Tất nhiên, nếu bạn đã có sẵn GPU và PSU dự phòng, bạn sẽ chỉ phải trả tiền cho dock, khoảng 120 USD. Bạn cũng có thể tìm thấy các dock rẻ hơn, nhưng tôi đã chọn dock TH3P4 vì nó bao gồm tính năng cấp nguồn tích hợp và hỗ trợ kết nối chuỗi (daisy-chaining) các thiết bị Thunderbolt bổ sung.
Cách Lắp Ráp và Cấu Hình eGPU
Thiết lập eGPU của bạn nghe có vẻ khó khăn, nhưng bạn sẽ thấy nó đơn giản hơn nhiều so với những gì mọi người thường nghĩ. Bạn sẽ không cần phải động đến phần mềm phức tạp hoặc cài đặt ẩn. Chỉ cần lắp ráp các bộ phận, cài đặt driver, và bạn đã sẵn sàng.
Bắt đầu bằng cách chuẩn bị dock eGPU của bạn. Gắn khung đỡ (mounting bracket), khung này sẽ giữ cả card đồ họa và bộ nguồn của bạn một cách chắc chắn. Thanh giằng này đảm bảo không có gì bị lỏng lẻo khi bạn bắt đầu sử dụng.
Gắn khung đỡ (mounting bracket) vào dock eGPU, chuẩn bị cho việc lắp đặt các linh kiện
Sau khi đã gắn khung, cố định bộ nguồn. Tốt nhất là đặt PSU sao cho quạt hướng ra ngoài, đảm bảo GPU của bạn không cản trở luồng khí khi eGPU được lắp ráp hoàn chỉnh.
Bây giờ, hãy nhấc card đồ họa của bạn và nhẹ nhàng trượt nó vào khe PCIe trên dock của bạn. Khi nó đã thẳng hàng và được đặt hoàn toàn, hãy cố định nó vào khung bằng một con ốc để giữ chắc chắn.
Cố định card đồ họa (GPU) và bộ nguồn (PSU) chắc chắn trên khung đỡ của dock eGPU
Bước tiếp theo là cắm tất cả các cáp nguồn của bạn. Kết nối cáp 24-pin (cáp nguồn chính) vào dock, thêm cáp 4+4-pin (cáp CPU) để sạc thiết bị ngoại vi, và sau đó gắn cả hai đầu nối PCIe 8-pin và 6+2 vào chính GPU. Kiểm tra kỹ lưỡng để đảm bảo mọi kết nối đều chắc chắn.
Kết nối các cáp nguồn cần thiết từ bộ nguồn (PSU) đến dock eGPU và card đồ họa (GPU)
Khi phần cứng đã vào vị trí, chuyển sang laptop của bạn. Tải xuống và cài đặt Thunderbolt Control Center từ Microsoft Store. Ứng dụng này giúp máy tính của bạn nhận diện và quản lý tất cả các thiết bị Thunderbolt, giúp việc kết nối eGPU trở nên dễ dàng.
Bây giờ, hãy lấy cáp Thunderbolt của bạn và kết nối eGPU với laptop. Đảm bảo rằng bạn cắm cáp vào cổng Thunderbolt của laptop (cổng có logo Thunderbolt) chứ không phải cổng USB-C thông thường. Một eGPU yêu cầu giao thức Thunderbolt, vốn không có trong tất cả các cáp sử dụng giao diện USB-C.
Mở Thunderbolt Control Center. eGPU mới của bạn sẽ hiển thị gần như ngay lập tức. Nếu nó không tự động kết nối, bạn có thể nhấp vào Connect (Kết nối) và đặt tùy chọn thành Always connect (Luôn kết nối). Bằng cách đó, bạn sẽ không phải phê duyệt kết nối mỗi khi bạn kết nối dock.
Cài đặt tùy chọn "Luôn kết nối" (Always connect) cho eGPU trong phần mềm Thunderbolt Control Center
Tiếp theo, hãy truy cập trang web NVIDIA hoặc AMD để tải xuống các driver mới nhất cho card đồ họa của bạn. Cài đặt chúng, và tìm biểu tượng bảng điều khiển GPU xuất hiện trong khay hệ thống của bạn. Nếu bạn thấy nó, bạn đã hoàn tất. Tất nhiên, bạn cũng có thể cài đặt GPU-Z để kiểm tra xem mọi thứ có đang hoạt động với eGPU hay không.
Kiểm tra thông tin card đồ họa eGPU đang hoạt động bằng phần mềm GPU-Z
Để có kết quả tốt nhất, hãy kết nối màn hình ngoài của bạn trực tiếp với các cổng xuất video của eGPU. Điều này đảm bảo rằng tất cả công việc nặng nhọc được thực hiện bởi GPU desktop của bạn thay vì card đồ họa tích hợp của laptop. Bạn sẽ thấy hiệu suất tăng tức thì trong các ứng dụng sáng tạo đòi hỏi cao và khi sử dụng màn hình độ phân giải cao.
Bạn có thể mong đợi toàn bộ quá trình mất khoảng hai mươi đến ba mươi phút, phần lớn thời gian đến từ việc lắp ráp phần cứng. Phần mềm rất nhanh chóng và tự động. Sau khi driver của bạn cài đặt xong, bạn đã sẵn sàng tận hưởng thiết lập nâng cấp của mình.
Dock eGPU Không Chỉ Dành Riêng Cho Game Thủ
Sử dụng các tính năng dock USB tích hợp trên eGPU để kết nối bàn phím, chuột và các thiết bị ngoại vi khác
Ngoài việc tăng hiệu năng đồ họa rõ rệt, dock eGPU của tôi đã thay đổi cách tôi làm việc tại bàn. Tính năng cấp nguồn 85W có nghĩa là laptop của tôi được sạc trong khi kết nối, vì vậy tôi không bao giờ phải lo lắng về thời lượng pin trong các phiên chơi game dài hoặc các dự án công việc chuyên sâu.
Dock hoạt động tốt với các thiết bị chơi game cầm tay và mini PC hỗ trợ Thunderbolt. Khi một người bạn ghé thăm, họ có thể mang laptop hoặc thiết bị chơi game cầm tay của họ; tôi cho họ dùng eGPU, và tôi dùng PC desktop của mình. Bằng cách này, cả hai chúng tôi đều có thể chơi các trò chơi co-op cùng nhau.
Khả năng mở rộng cổng dễ dàng biến dock eGPU thành một trong những trạm kết nối USB-C tốt nhất hiện nay. Dock eGPU của tôi bao gồm nhiều cổng USB, tôi dùng để kết nối bàn phím, chuột và các thiết bị ngoại vi khác. Trước đây, tôi liên tục hết cổng trên laptop và phải sử dụng một bộ chia USB riêng. Giờ đây, chỉ một sợi cáp Thunderbolt là tất cả những gì laptop của tôi cần.
Nhìn chung, thiết lập này mang lại cảm giác thực sự “cắm là chạy” (plug-and-play) nhờ ứng dụng Thunderbolt Control Center. Khi tôi đến bàn làm việc, tôi cắm một sợi cáp và trong vòng vài giây, tôi có quyền truy cập vào một card đồ họa chuyên dụng, một màn hình lớn hơn và tất cả các thiết bị ngoại vi của mình. Khi tôi cần rời đi, tôi ngắt kết nối an toàn qua phần mềm và mang laptop đi.
Việc tự xây dựng eGPU đã là một trong những dự án công nghệ DIY thỏa mãn nhất mà tôi từng hoàn thành. Nó đã giải quyết các vấn đề hiệu năng đồ họa của tôi mà không buộc tôi phải hy sinh tính di động hoặc chi một khoản tiền lớn vào một chiếc laptop mới. Thiết lập này mang lại cho tôi sự linh hoạt để xử lý các tác vụ đồ họa chuyên sâu khi cần và giữ tính di động khi tôi di chuyển. Hãy chia sẻ ý kiến của bạn về giải pháp eGPU này hoặc kinh nghiệm tự lắp ráp của bạn nhé!
