Cuộc đua thông số kỹ thuật của smartphone dường như chưa bao giờ kết thúc—các công ty vẫn thường xuyên tự hào về điểm chuẩn hiệu năng, tốc độ sạc nhanh, độ sáng màn hình cực đại hay số lượng megapixel của camera. Tuy chúng ta luôn hào hứng khi nói về các tính năng mới mẻ, nhưng có một sự thật là tồn tại những yếu tố khác quan trọng hơn nhiều so với những thông số bóng bẩy trên giấy tờ. Với vai trò là một người dùng công nghệ lâu năm và là chuyên gia đánh giá, tôi đã nhận ra rằng giá trị thực sự của một chiếc điện thoại không nằm hoàn toàn ở bảng thông số kỹ thuật ấn tượng, mà ở trải nghiệm bền bỉ và sự hỗ trợ lâu dài. Điều này càng trở nên đúng đắn hơn khi chu kỳ nâng cấp điện thoại của người dùng đang ngày càng dài ra, buộc chúng ta phải cân nhắc kỹ lưỡng về giá trị sử dụng và độ bền bỉ theo thời gian, không chỉ đơn thuần là cấu hình mạnh mẽ ban đầu.
1. Hỗ Trợ Phần Mềm Dài Hạn Với Các Bản Cập Nhật Kịp Thời
Người dùng ngày nay không còn nâng cấp điện thoại thường xuyên như một thập kỷ trước, một phần vì độ bền bỉ của phần cứng đã được cải thiện đáng kể. Chúng ta đang ở thời điểm mà việc nâng cấp hàng năm hoặc hai năm một lần không còn thực sự hợp lý. Bạn không cần phải chi quá nhiều tiền để sở hữu những tính năng phần cứng cao cấp từng chỉ dành riêng cho các flagship, như khung nhôm hay mặt lưng kính.
Mặc dù các dòng điện thoại flagship hiện nay đã chuyển sang vật liệu titan – cứng hơn nhôm – nhưng vật liệu này thường chỉ dành cho các mẫu Ultra cao cấp, có giá trên 1000 USD. Và về khả năng bảo vệ bằng kính, chúng ta đã đạt đến đỉnh cao của công nghệ vật liệu này, do đó nhiều điện thoại tầm trung hiện nay gần như bền bỉ ngang ngửa các dòng flagship.
Điều này có nghĩa là, trong khi trước đây tuổi thọ của điện thoại phụ thuộc vào sự xuống cấp của phần cứng, thì ngày nay nó lại thiên về sự lỗi thời của phần mềm. Nhà sản xuất hỗ trợ phần mềm cho điện thoại của bạn càng lâu, bạn càng có thể giữ thiết bị mà không cần nâng cấp.
Google và Samsung là hai trong số những nhà sản xuất tốt nhất trong việc cung cấp các bản nâng cấp dài hạn, khi cả hai công ty đều cam kết hỗ trợ lên đến bảy năm cập nhật hệ điều hành và bảo mật. Điều này có nghĩa là Galaxy S25, ra mắt với Android 15, sẽ tiếp tục nhận được các bản cập nhật cho đến năm 2032—mang đến cho người dùng Android 22.
Bạn có thể nghĩ rằng điều này là quá mức vì hai lý do: thứ nhất, pin có thể không bền đến vậy, và thứ hai, bạn có thể cũng không giữ điện thoại lâu đến thế. Cả hai đều là những lập luận hợp lý. Tuy nhiên, việc hỗ trợ kéo dài vẫn hữu ích ngay cả khi bạn không có ý định giữ điện thoại trong thời gian dài.
Hỗ trợ phần mềm dài hạn kéo dài tổng thể vòng đời của điện thoại, vì vậy khi đến lúc bạn bán nó sau khoảng ba năm sử dụng, người mua sẽ không phải chấp nhận một thiết bị lỗi thời. Điều này mang lại cho họ sự an tâm rằng, dù mua một chiếc điện thoại đã qua sử dụng, họ vẫn có thể trải nghiệm phần mềm mới nhất—đây là một trong những lý do chính khiến iPhone giữ giá trị tốt đến vậy.
Toàn bộ điều này cũng có tác dụng ngược lại. Nếu bạn có ngân sách eo hẹp nhưng không muốn chấp nhận một chiếc điện thoại giá rẻ hơn, một chiếc flagship đã qua sử dụng nhưng còn nhiều năm hỗ trợ phần mềm có thể là một lựa chọn thay thế tuyệt vời. Bạn sẽ có được phần cứng cao cấp, hệ thống camera được tinh chỉnh tốt và hiệu năng xuất sắc với một phần nhỏ so với giá gốc. Nếu bạn lo lắng về pin, đừng bận tâm. Bạn thường có thể nhận được pin thay thế chính hãng từ nhà sản xuất, đặc biệt nếu đó là iPhone hoặc Samsung Galaxy. Cả hai công ty đều có sẵn phụ tùng cho các mẫu điện thoại đã vài năm tuổi.
2. Sự Sẵn Có Của Các Trung Tâm Sửa Chữa Ủy Quyền
Khi mua điện thoại mới, bạn nên cố gắng để có được giá trị tốt nhất có thể cho số tiền mình bỏ ra. Tuy nhiên, gần đây tôi nhận ra rằng “giá trị” có thể mang ý nghĩa khác nhau đối với từng người, tùy thuộc vào cách họ sử dụng điện thoại.
Đối với tôi, trước đây “giá trị” có nghĩa là nhận được thông số kỹ thuật tốt nhất với mức giá thấp nhất, và nhiều thương hiệu (đặc biệt là các thương hiệu Trung Quốc) rất sẵn lòng đáp ứng mong đợi đó. Tuy nhiên, giờ đây tôi đã bắt đầu liên kết “giá trị” nhiều hơn với độ tin cậy lâu dài và chất lượng dịch vụ hỗ trợ khách hàng.
Đây là cách tôi nhìn nhận: vì chúng ta đang giữ điện thoại của mình lâu hơn, chúng ta ngày càng gắn bó nhiều thời gian hơn với một thương hiệu nhất định và do đó, phụ thuộc vào sự hỗ trợ của họ nhiều hơn đáng kể so với vài năm trước khi việc nâng cấp thường xuyên hơn. Và một trong những cách tốt nhất để một công ty cung cấp sự hỗ trợ này là thành lập các trung tâm sửa chữa ủy quyền tại địa phương.
Kỹ thuật viên đang cẩn thận cạy mở smartphone để sửa chữa tại trung tâm bảo hành
Đa số mọi người không quan tâm nếu điện thoại của họ có khả năng quay video 8K, sạc không dây ngược hay điểm benchmark cực cao. Họ chỉ muốn có thể đi bộ đến một cửa hàng gần đó, giao điện thoại của mình cho một kỹ thuật viên được ủy quyền, giải thích vấn đề đang gặp phải và được sửa chữa nhanh nhất có thể.
Nếu một công ty dồn mọi đồng tiền vào việc cung cấp thông số kỹ thuật tốt nhất có thể với mức giá cạnh tranh, họ sẽ không còn ngân sách để thực sự phục vụ bạn khi có vấn đề phát sinh với điện thoại. Việc thiết lập các cửa hàng vật lý, duy trì kho linh kiện dự phòng cho hàng trăm mẫu điện thoại và thuê các kỹ thuật viên lành nghề đều là những chi phí mà bạn muốn các công ty đầu tư. Đương nhiên, chỉ những thương hiệu có uy tín như Apple và Samsung mới có khả năng cung cấp mức độ hỗ trợ này.
3. Giá Trị Bán Lại Và Trao Đổi Tốt
Không ám ảnh về thông số kỹ thuật không có nghĩa là tôi ngừng tìm kiếm giá trị theo nghĩa đen. Giờ đây, tôi tìm kiếm giá trị tại thời điểm bán lại hơn là tại thời điểm mua. Nói cách khác, tôi ưu tiên giá trị bán lại và giá trị trao đổi hơn rất nhiều so với trước đây.
Lý do của tôi rất đơn giản. Các mẫu flagship ngày nay không quá khác biệt so với các đối tác tầm trung của chúng. Vì vậy, cách duy nhất tôi sẵn lòng mua một chiếc flagship là khi tôi được đảm bảo rằng mình sẽ nhận được ít nhất một giá trị hợp lý khi đến lúc nâng cấp lên điện thoại mới. Bằng cách đó, chi phí ban đầu sẽ không cảm thấy quá “đội” lên.
Đây là một trong những lý do lớn tại sao tôi chưa chuyển sang dùng Google Pixel, mặc dù tôi đã muốn thử camera nổi tiếng của nó một thời gian. Apple và Samsung đã thực hiện các bước lớn để đảm bảo rằng các mẫu flagship của họ giữ được giá trị lâu nhất có thể, nhưng điện thoại Pixel lại mất giá nhanh hơn bất kỳ thương hiệu lớn nào khác.
iPhone và các mẫu Galaxy flagship thường giữ được gần một nửa giá khởi điểm sau hai năm nếu bạn trao đổi, và có thể cao hơn nếu bạn tự bán chúng qua các chợ trực tuyến. Còn Pixel? Chưa đến một phần tư giá khởi điểm. Chiếc Pixel 8 Pro giá 999 USD ra mắt vào tháng 10 năm 2023 chỉ còn giá 185 USD trên Cửa hàng Google chính thức tính đến ngày 8 tháng 5 năm 2025. Hãy tưởng tượng bạn bỏ ra một ngàn đô la cho một chiếc điện thoại và thấy nó mất hơn 80% giá trị trong vòng hai năm.
4. Thiết Kế Công Thái Học Của Thiết Bị
Điện thoại Samsung Galaxy S25 màu bạc được cầm trên tay, thể hiện thiết kế công thái học
Gần đây tôi cũng bắt đầu ưu tiên yếu tố công thái học khá nhiều—không đến mức tôi sẽ mua một chiếc điện thoại siêu mỏng như Galaxy S25 Slim hoặc iPhone 17 Air có thể phải hy sinh các tính năng khác. Nhưng tôi chắc chắn đã bắt đầu chú ý hơn đến những điều như trọng lượng, độ dày, cảm giác cầm trên tay, sự dễ dàng khi sử dụng một tay và kích thước tổng thể.
Điều này khá khác so với trước đây của tôi, vì tôi thường xuyên đa nhiệm trên điện thoại, điều này rất có lợi khi có màn hình lớn hơn. Các tác vụ như mở ứng dụng trong chế độ cửa sổ bật lên (pop-up view), chia sẻ tệp giữa hai ứng dụng trong chế độ chia đôi màn hình (split-screen) và xem video ở chế độ PiP (Picture-in-Picture) trong khi chơi trò chơi bàn cờ đều là những tính năng quan trọng mà tôi sử dụng hàng ngày. Màn hình càng lớn, nó càng chứa được nhiều nội dung hơn.
Tuy nhiên, màn hình lớn hơn đi kèm với cái giá là trọng lượng nặng hơn, khiến việc sử dụng hàng ngày kém thoải mái hơn. Không chỉ gây mỏi tay, nó còn làm tăng khả năng vô tình làm rơi điện thoại, đặc biệt nếu thiết bị có mặt lưng kính trơn trượt thay vì nhựa hoặc da thuần chay. Bạn có thể mua một chiếc ốp lưng silicone để tăng độ bám, nhưng điều đó cũng sẽ làm tăng thêm trọng lượng và độ dày tổng thể.
Tôi cũng không còn yêu thích các cạnh phẳng, vì chúng không thoải mái khi cầm nắm. Tôi nhận thấy điều này khi nâng cấp từ chiếc Galaxy A52 cũ của mình lên Galaxy A35. Mặc dù trên lý thuyết A52 dày hơn (8.4mm), nhưng nó lại cho cảm giác mỏng hơn A35 (8.2mm) nhờ các cạnh bo tròn. Đáng buồn thay, các cạnh phẳng hiện đang là xu hướng, nên không có nhiều lựa chọn khác biệt.
5. Sự Phong Phú Của Phụ Kiện Bên Thứ Ba
Thông số kỹ thuật cũng sẽ không giúp ích gì khi bạn cố gắng gắn điện thoại lên tường bếp để thực hiện cuộc gọi Zoom rảnh tay trong khi nấu ăn. Nhưng phụ kiện thì có. iPhone, đặc biệt, được hưởng lợi từ một hệ sinh thái phụ kiện ngách khổng lồ như giá đỡ hút chân không, ví MagSafe, pin dự phòng, bộ rig quay video cho người sáng tạo nội dung và ốp lưng có chân chống tích hợp.
Các phụ kiện cơ bản như ốp lưng silicone và miếng dán màn hình cường lực có sẵn cho hầu hết mọi mẫu điện thoại. Tuy nhiên, càng đi sâu vào các phụ kiện chuyên biệt, các nhà sản xuất bên thứ ba càng nhanh chóng ngừng hỗ trợ cho các mẫu máy không phổ biến.
Sự hỗ trợ phụ kiện rộng rãi có nghĩa là bạn sẽ dễ dàng tìm thấy giải pháp cho các vấn đề của mình. Ví dụ, tôi đã quen với việc sử dụng miếng dán màn hình nhám (thay vì miếng dán cường lực) vì bề mặt hơi nhám của nó loại bỏ ánh chói và giúp ngón tay lướt trên màn hình dễ dàng hơn nhiều, điều này cải thiện trải nghiệm chơi game di động của tôi.
6. Phần Mềm Được Tối Ưu Hóa Tốt
Các mẫu điện thoại Samsung Galaxy S25 series với màn hình bật sáng trên bàn trắng, minh họa phần mềm tối ưu
Các nhà sản xuất chip như Qualcomm, Samsung và MediaTek đã đạt được những tiến bộ vượt bậc trong thập kỷ qua. Đến mức, việc thiếu sức mạnh xử lý thô hầu như không còn là lý do khiến điện thoại của bạn hoạt động kém nữa. Ngay cả những chiếc điện thoại tầm trung ngày nay cũng có đủ sức mạnh để chạy nhiều trò chơi đồ họa nặng ở cài đặt gần mức tối đa.
Tuy nhiên, sức mạnh thô chỉ là một phần của phương trình. Tối ưu hóa phần mềm ảnh hưởng đến độ mượt mà của giao diện người dùng. Phần mềm được tối ưu hóa tốt dẫn đến hoạt ảnh mượt mà hơn, khởi chạy ứng dụng nhanh hơn, ít lỗi và sự cố hơn, tốc độ màn trập camera nhanh hơn và kết nối mạng ổn định hơn. Nói một cách đơn giản, nó làm cho điện thoại của bạn cảm thấy nhanh nhạy và phản hồi tốt hơn với thao tác của bạn.
Quan trọng hơn, tối ưu hóa phần mềm giúp kéo dài tuổi thọ pin, do đó bạn không cần phải cắm sạc thường xuyên. Bạn thực sự có thể thấy điều này trên điện thoại Samsung—menu pin hiển thị “Đang học hỏi thói quen sử dụng…” trong vài ngày sau khi bạn khởi động thiết bị lần đầu. Trong thời gian này, điện thoại tìm hiểu những ứng dụng bạn sử dụng nhiều nhất và những ứng dụng nào có thể được đưa vào chế độ ngủ để hạn chế hoạt động nền không mong muốn, từ đó giảm tiêu thụ điện năng. Sau khi hoàn tất, menu sẽ hiển thị ước tính thời lượng pin dựa trên dung lượng còn lại trong điện thoại của bạn.
Dễ dàng bị cuốn hút bởi một bảng thông số kỹ thuật ấn tượng, nhưng có rất nhiều điều khiến một chiếc điện thoại trở thành khoản đầu tư tốt mà không thể định lượng bằng các con số trên trang giấy. Một chiếc điện thoại trông tuyệt vời trên lý thuyết sẽ không còn tuyệt vời như vậy nếu nó gây mỏi tay khi cầm lâu, bắt đầu chậm lại sau vài năm, không còn nhận được các bản cập nhật, hoặc phải gửi đến một thành phố khác để sửa chữa trong khi bạn lo lắng chờ đợi nhiều ngày để nó quay về. Hãy chia sẻ ý kiến của bạn về những yếu tố mà bạn ưu tiên khi chọn mua smartphone trong phần bình luận bên dưới nhé!
