Mã QR đã trở thành một phần quen thuộc trong cuộc sống hàng ngày, từ việc xem menu nhà hàng, thanh toán hóa đơn đến truy cập các trang web. Tuy nhiên, đằng sau sự tiện lợi này luôn tiềm ẩn nguy cơ về mã QR giả mạo hoặc độc hại, có thể dẫn đến việc điện thoại của bạn bị nhiễm mã độc hoặc dữ liệu cá nhân bị đánh cắp. Để đảm bảo an toàn cho thiết bị và thông tin của bạn, việc trang bị kiến thức để nhận biết một mã QR giả là vô cùng cần thiết. Bài viết này của Thuthuatdidong.net sẽ hướng dẫn bạn những phương pháp kiểm tra hiệu quả để phòng tránh các chiêu trò lừa đảo tinh vi thông qua mã QR.
Kiểm Tra Dấu Hiệu Mã QR Bị Thay Đổi Vật Lý
Các công ty sử dụng mã QR cho rất nhiều mục đích hợp pháp, từ thực đơn điện tử đến thanh toán phí đỗ xe. Tuy nhiên, những kẻ lừa đảo xảo quyệt đã học được cách lợi dụng điều này bằng cách dán một mã QR khác lên vị trí của mã gốc. Mã QR mới này thường dẫn đến một trang web giả mạo được thiết lập để đánh cắp thông tin hoặc tải phần mềm độc hại, và nếu không cẩn thận, bạn có thể vô tình quét phải.
Để đảm bảo không quét phải một mã QR độc hại, bạn hãy luôn kiểm tra kỹ bản thân mã QR. Kẻ lừa đảo đôi khi sẽ dán mã QR của chúng chồng lên mã gốc. Do đó, nếu bạn thấy một mã QR được thêm vào chồng lên một cái khác, hãy cực kỳ thận trọng. Mặc dù không có gì đảm bảo đó là một vụ lừa đảo (ví dụ, một nhà hàng có thể dán mã QR mới cho thực đơn mới), nhưng việc cẩn trọng vẫn luôn là điều cần thiết.
Mã QR được dán chồng lên mã gốc, dấu hiệu mã QR giả mạo
Phân Tích Ngữ Cảnh Xung Quanh Mã QR
Nếu bạn đang xem một mã QR và băn khoăn liệu nó có phải là giả mạo hay không, hãy thử nhìn vào ngữ cảnh xung quanh nó. Đôi khi, “môi trường” mà mã QR xuất hiện có thể cho bạn biết liệu đó có phải là một vụ lừa đảo hay không.
Ví dụ, mã QR có vẻ lạc lõng không? Có lẽ bạn nhận được một email yêu cầu bạn truy cập một trang web, nhưng thay vì cung cấp URL, nó lại yêu cầu bạn quét một mã. Đây có thể là một chiêu trò để đưa bạn đến một trang web trong khi ẩn đi URL thực sự. Hoặc có thể email rất mơ hồ và không thực sự cho bạn biết bạn đang quét cái gì – đó cũng là một dấu hiệu đáng ngờ.
Tương tự, nếu mã QR là một phần của email hoặc một tờ rơi, và có điều gì đó về văn bản “cảm thấy không ổn”, đó là một dấu hiệu cảnh báo khác. Chẳng hạn, nếu thông điệp yêu cầu bạn quét mã QR trùng khớp với một số ví dụ phổ biến về các cuộc tấn công lừa đảo và gian lận, thì rất có thể mã QR đó sẽ không dẫn bạn đến điều gì tốt đẹp. Còn mã QR trên trạm xe buýt? Hay dán trên tường trung tâm thương mại? Chúng rất có thể là lừa đảo.
Hình ảnh người dùng đang quét mã QR trên tường công cộng, cần kiểm tra ngữ cảnh
Kiểm Tra Kỹ Website Mã QR Dẫn Đến
May mắn thay, một mã QR độc hại sẽ không ngay lập tức lây nhiễm vào điện thoại của bạn và đánh cắp dữ liệu ngay khi bạn quét nó. Bạn vẫn có cơ hội để phân tích nơi mã QR đưa bạn đến và xác định xem nó có hợp pháp hay không.
Một số ứng dụng quét mã QR sẽ hiển thị URL mà nó đang cố gắng gửi bạn đến. Từ đó, bạn có thể áp dụng các cách phổ biến để nhận diện một trang web lừa đảo (phishing) bằng cách phân tích URL và tìm kiếm bất kỳ điều gì đáng ngờ.
Nếu mã QR tuyên bố sẽ dẫn bạn đến việc tải xuống một ứng dụng, hãy đảm bảo rằng nó dẫn bạn đến Google Play Store hoặc Apple App Store chính thức. Kẻ lừa đảo tạo ra các trang web giả mạo trông giống như thật, nhưng ứng dụng thực chất lại chứa phần mềm độc hại. Nếu còn nghi ngờ, hãy ghi lại tên ứng dụng mà mã QR muốn bạn tải xuống, sau đó mở cửa hàng ứng dụng chính thức của bạn và tải ứng dụng đó theo cách thủ công. Bằng cách đó, bạn biết rằng bạn đã có được phiên bản chính hãng thay vì một bản giả mạo.
Biểu tượng khóa an toàn HTTPS trên thanh địa chỉ trình duyệt web, dấu hiệu website đáng tin cậy
Sử Dụng Ứng Dụng Quét Mã QR Bảo Mật
Nếu bạn lo lắng rằng mình có thể vô tình truy cập một trang web xấu hoặc tải xuống một ứng dụng độc hại, bạn có thể thử sử dụng một ứng dụng quét mã QR bảo mật. Không giống như các trình quét mã QR thông thường, những ứng dụng này sẽ kiểm tra những gì bạn đã quét và tìm kiếm bất kỳ điều gì độc hại. Nếu tìm thấy điều gì bất thường, nó sẽ cảnh báo bạn trước khi bạn tiếp tục. Ví dụ, trình quét mã QR của Trend Micro sẽ chạy kiểm tra mọi thứ bạn quét để đảm bảo nó đưa bạn đến một nơi an toàn.
Cảnh báo lừa đảo mã QR (QR code phishing) hiển thị trên màn hình điện thoại, khuyến nghị dùng ứng dụng quét mã bảo mật
Mặc dù mã QR có thể tiềm ẩn những rủi ro lừa đảo, nhưng có rất nhiều biện pháp phòng ngừa bạn có thể thực hiện trước khi quét một mã. Hãy kiểm tra dấu hiệu bị can thiệp vật lý, xem xét ngữ cảnh xung quanh mã QR, và kiểm tra kỹ nơi nó dẫn bạn đến trước khi bạn nhập bất kỳ thông tin cá nhân nào hoặc tải bất kỳ tập tin nào về điện thoại. Bằng cách áp dụng những mẹo đơn giản này, bạn sẽ nâng cao đáng kể khả năng bảo vệ bản rủi ro khi sử dụng mã QR trong thế giới kỹ thuật số ngày nay.
Hãy chia sẻ những kinh nghiệm của bạn về việc nhận diện mã QR giả mạo trong phần bình luận bên dưới.
