Trí tuệ nhân tạo (AI) đang tiến bộ với tốc độ chóng mặt, đến mức nhiều người trong chúng ta khó có thể phân biệt liệu mình đang nói chuyện với một người hay một chatbot AI. Video và hình ảnh do AI tạo ra cũng đã đạt được những bước tiến vượt bậc trong vài năm qua, với chất lượng tốt nhất gần như không thể phân biệt được với nội dung thật. Gần như, nhưng chưa hoàn toàn.
Tại Sao Việc Nhận Biết Video AI Lại Quan Trọng?
Các video do AI tạo ra đang xuất hiện khắp mọi nơi, từ YouTube đến TikTok và mọi nền tảng mạng xã hội khác. Điều này đồng nghĩa với việc chúng ta cần trang bị kiến thức để xác định liệu một video có phải do trí tuệ nhân tạo tạo ra hay không.
Việc này quan trọng bởi vì video là một nguồn thông tin thiết yếu trong kỷ nguyên hiện đại. Chúng ta cần hiểu rõ đâu là thật và đâu là không thật để tránh bị cuốn vào luồng thông tin sai lệch (misinformation). Mặc dù một số người có xu hướng tránh sử dụng các công cụ chuyển văn bản thành video AI, sự phổ biến của chúng đòi hỏi mỗi người dùng công nghệ phải nâng cao khả năng cảnh giác.
Hiện tại, vẫn còn một số dấu hiệu lớn có thể giúp chúng ta nhận ra video AI. Tuy không dấu hiệu nào là tuyệt đối và khi AI tiếp tục cải thiện, một số sẽ không còn đáng tin cậy. Nhưng ở thời điểm hiện tại, đây là những “dấu hiệu chết người” bạn nên tìm kiếm khi cố gắng phát hiện việc sử dụng AI trong video.
Các Dấu Hiệu Quan Trọng Giúp Bạn Phát Hiện Video AI
1. Vật Lý Bất Khả Thi
Một trong những dấu hiệu chính cho thấy video bạn đang xem được tạo bởi AI là bất kỳ hành động nào vi phạm các định luật vật lý. Chắc chắn, hiệu ứng đặc biệt có thể khiến một số video hợp lệ không tuân thủ các định luật đó, nhưng bạn thường có thể phân biệt sự khác biệt giữa hiệu ứng đặc biệt có chủ đích và những bất thường vô ý do AI tạo ra.
Các ví dụ về vật lý bất khả thi bao gồm: vật thể thay đổi quỹ đạo mà không có lực tác động bên ngoài, ai đó nhảy quá cao hoặc trông như thuộc về “Ma trận”, và chất lỏng hoạt động như chất rắn (hoặc ngược lại). Những vấn đề này phát sinh trong video do AI tạo ra do các mô hình trí tuệ nhân tạo chỉ dựa vào dữ liệu thay vì có sự hiểu biết thực tế về vật lý thế giới thực.
2. Chuyển Cảnh Rời Rạc và Không Tự Nhiên
Nếu bạn đã từng xem một video AI tệ hại, bạn sẽ quen thuộc với những cảnh chuyển tiếp kém chất lượng giữa các cảnh. Tuy nhiên, dù những video ví dụ này thường làm nổi bật các cảnh chuyển tiếp ngớ ngẩn hoặc buồn cười một cách hài hước, ngay cả những chi tiết tinh tế hơn cũng có thể cung cấp manh mối. Hãy tìm kiếm những hình ảnh hoặc vật thể biến đổi thành những thứ khác; điều gì đó sẽ không thể xảy ra trong đời thực.
Một ví dụ rõ ràng về chuyển cảnh kém là các đoạn cắt vô nghĩa giữa các cảnh, gây khó chịu cho não bộ của bạn. Nếu một người đang quay phim, họ sẽ đảm bảo đoạn cắt có ý nghĩa về mặt kể chuyện, trong khi điều đó không phải là mối quan tâm của một mô hình AI tạo sinh, thứ sẽ tạo ra mọi thứ theo cách riêng của nó. Điều này là do cách AI tạo video từng khung hình, không áp dụng logic nào trừ khi các câu lệnh (prompt) của con người đủ chi tiết để đảm bảo một câu chuyện được tuân theo.
3. Biểu Cảm và Cử Động Con Người Thiếu Tự Nhiên
Hình ảnh minh họa cử động và biểu cảm khuôn mặt con người bị AI thể hiện lỗi trong video
Biểu cảm của con người rất khó sao chép, khiến chúng trở thành một trong những dấu hiệu nhận biết tốt nhất khi xác minh liệu một video có được tạo bằng AI hay không. Chúng ta liên tục nhìn vào nhau và có thể thấy những biểu cảm hình thành trên khuôn mặt mọi người, vì vậy chúng ta biết những manh mối tinh tế cần tìm. Trí tuệ nhân tạo tạo sinh vẫn chưa hoàn toàn hiểu được những sắc thái liên quan đến biểu cảm và cảm xúc của con người, chứ đừng nói đến việc phát triển các kỹ năng để tái tạo chúng.
Trong video do AI tạo ra, những vấn đề này bộc lộ theo cả cách rõ ràng và tinh tế. Cử động là cách dễ nhận thấy nhất, vì cánh tay hoặc chân của con người vung vẩy (ví dụ) sẽ ngay lập tức khiến não bộ của bạn nhận ra có điều gì đó “không ổn”. Các ví dụ ít rõ ràng hơn nhưng vẫn đáng chú ý là miệng co giật, mắt chớp không tự nhiên và biểu cảm thay đổi quá đột ngột từ cực đoan này sang cực đoan khác.
4. Nhiễu Loạn Hình Ảnh Nền
Trong khi các video do người thật quay ghi lại toàn bộ khung cảnh, AI thường bỏ qua phần nền, tập trung vào việc tạo ra chủ thể chính xác. Tuy nhiên, điều đó lại cung cấp cho chúng ta một cách đơn giản để phát hiện liệu một video có được tạo bằng AI hay không. Hãy nhìn ra xa khỏi chủ thể ở tiền cảnh và xem điều gì đang xảy ra ở hậu cảnh. Nền có thể vô nghĩa, nhưng cũng có khả năng bao gồm các kết cấu mờ, hiện tượng xé hình (tearing) hoặc các lỗi kỹ thuật (artifacts) khác mà đáng lẽ không nên có.
Những người sử dụng AI để tạo video sẽ rất tập trung vào việc tạo ra chủ thể chính xác, nhưng sẽ không quan tâm nhiều đến những gì đang xảy ra ở hậu cảnh. Mặc dù các mô hình AI chuyển văn bản thành video sẽ cố gắng hết sức để tạo ra những hình nền phù hợp, chúng lại gặp khó khăn trong việc loại bỏ nhiễu hình ảnh. Vì vậy, bạn có thể thấy các kết cấu bị nhấp nháy hoặc cây cối bị rung lắc. Và những dấu hiệu này có thể xuất hiện ở một số khung hình nhưng không xuất hiện ở những khung hình khác.
5. Hành Động và Cảm Xúc Không Khớp
Nếu chủ thể chính của video bạn đang xem là con người, hãy tìm kiếm sự không khớp giữa hành động (được thực hiện bởi hoặc tác động lên họ) và cảm xúc mà họ đang thể hiện. Thông thường, hai yếu tố này sẽ bị lệch một cách tinh tế, và đôi khi là rất rõ ràng. Ví dụ, nếu ai đó đang trong tình trạng nguy hiểm nhưng lại có một nụ cười ngây ngô, thờ ơ trên khuôn mặt, đó là một sự không khớp hoàn toàn.
Trong khi AI xử lý tốt việc tạo ra người và vật thể ở mức độ tổng quát, một khi chúng cố gắng thể hiện cử động môi hoặc biểu cảm trên khuôn mặt ai đó, chúng thường bị thiếu sót. Điều này là do AI gặp khó khăn khi xử lý các chi tiết nhỏ. Việc thể hiện cảm xúc con người một cách chính xác là cực kỳ phức tạp đối với các mô hình AI, chúng chỉ dựa vào dữ liệu được cung cấp chứ không có bất kỳ sự hiểu biết tự nhiên nào về sắc thái và ý nghĩa.
6. Chuỗi Sự Kiện Vô Lý
Cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng trong danh sách các dấu hiệu rõ ràng nhất khi quyết định liệu video bạn đang xem có phải là AI hay không chính là các chuỗi sự kiện vô lý. Một lần nữa, những vấn đề này xuất hiện trong nhiều ví dụ về video AI kém chất lượng được chia sẻ rộng rãi trên mạng xã hội. Chuỗi sự kiện vô lý là những câu chuyện không có ý nghĩa gì. Nếu bạn tự hỏi tại sao và điều gì đang xảy ra trong video, thì có khả năng cao đó là video do AI tạo ra.
Một ví dụ điển hình về chuỗi sự kiện vô lý là Will Smith ăn mì spaghetti. Mặc dù Smith có thể ăn mì spaghetti ngoài đời thực, nhưng anh ấy khó có thể ngấu nghiến nó như cách anh ấy thường được thể hiện trong các video AI này (mặc dù sự khác biệt giữa các video AI ban đầu và các mô hình mới nhất, như Veo 3, là đáng kinh ngạc). Một ví dụ khác tôi đã thấy nhiều lần là Gordon Ramsay nấu ăn trong bếp, khi anh ấy tự nấu chính mình, đốt cháy mọi thứ xung quanh và thực hiện nhiều hành động khác hoàn toàn vô lý.
Tổng Kết: Hãy Tin Vào Trực Giác Của Bạn
Mặc dù những dấu hiệu trên đều là những điều cụ thể để tìm kiếm, điều quan trọng nhất khi cố gắng phát hiện video do AI tạo ra là hãy tin vào trực giác của bạn. Con người có trực giác tuyệt vời, miễn là họ chọn sử dụng nó. Tương tự như việc bạn không nên tin mọi thứ bạn đọc trực tuyến, bạn cũng không nên chấp nhận rằng một video là thật như vẻ ngoài của nó. Bởi vì, ngày càng nhiều, chúng được tạo ra bởi AI nhờ vào một số công cụ tạo video AI tuyệt vời và các câu lệnh chi tiết từ các kỹ sư prompt lành nghề.
Sự trỗi dậy của AI thật không may đã trùng hợp với việc giảm khả năng tập trung của dân số nói chung. Vì vậy, chúng tôi lo ngại rằng nhiều người sẽ không đủ chú ý đến những gì họ đang xem để phát hiện video do AI tạo ra, đây là một vấn đề lớn. Vì vậy, hãy chú ý đến video bạn đang xem và tin vào trực giác của bạn khi làm như vậy. Và hãy luôn nhớ rằng, nếu nó trông quá tốt để là sự thật, thì có lẽ nó không phải là sự thật.
Hãy luôn cập nhật kiến thức về công nghệ để bảo vệ bản thân khỏi những thông tin sai lệch! Đừng quên theo dõi Thuthuatdidong.net để biết thêm các bài viết chuyên sâu về AI và công nghệ di động nhé!
