Keylogger là một loại phần mềm độc hại nguy hiểm nhưng thường hoạt động một cách âm thầm, không gây ra bất kỳ sự xáo trộn rõ ràng nào trên hệ thống của bạn. Thay vào đó, nó ẩn mình lặng lẽ, ghi lại thông tin và theo dõi mọi hoạt động của bạn. Keylogger có thể đánh cắp tên tài khoản, mật khẩu và thông tin ngân hàng của bạn mà không hề báo động, đó là lý do tại sao việc kiểm tra máy tính định kỳ để tìm loại mã độc nguy hiểm này là vô cùng cần thiết. Trong bài viết này, thuthuatdidong.net sẽ hướng dẫn bạn các bước chi tiết để phát hiện và gỡ bỏ keylogger khỏi máy tính Windows hoặc macOS, giúp bảo vệ dữ liệu cá nhân của bạn.
1. Kiểm Tra Phần Mềm Lạ Đang Chạy Trên Thiết Bị Của Bạn
Khi nghi ngờ máy tính của mình bị cài keylogger, điều đầu tiên bạn nên làm là kiểm tra Trình quản lý Tác vụ (Task Manager) trên Windows hoặc Giám sát Hoạt động (Activity Monitor) trên macOS để tìm bất kỳ chương trình lạ nào đang chạy ngầm.
Nếu bạn thấy một ứng dụng không quen thuộc, hãy tìm kiếm tên của nó trên Google để xác định loại ứng dụng đó là gì. Một số keylogger phổ biến bao gồm Spyera, HoverWatch, TiSPY, iKeyMonitor và XNSPY. Tuy nhiên, bạn sẽ ít khi thấy các tên như “Spyera” hay “XNSPY” xuất hiện trực tiếp trong Task Manager hoặc Activity Monitor. Các ứng dụng này thường ẩn mình sau các tên tiến trình hệ thống chung chung hoặc giả mạo để tránh bị phát hiện. Nhưng nếu bạn thấy bất kỳ tiến trình nào có vẻ lạ, đặc biệt là tiến trình đang sử dụng nhiều bộ nhớ hoặc CPU, thì rất đáng để điều tra.
Nếu bạn phát hiện bất kỳ ứng dụng nào trong số này đang chạy trên PC của mình, thì rất có thể một keylogger đã được cài đặt và đang theo dõi mọi thao tác bàn phím của bạn. Bạn có thể tạm thời vô hiệu hóa nó bằng cách nhấp chuột phải vào ứng dụng đáng ngờ và chọn Kết thúc tác vụ (End task) trên Windows hoặc Buộc thoát (Force Quit) trên macOS.
Tuy nhiên, thao tác này chỉ tắt ứng dụng trong phiên hiện tại và nó có khả năng sẽ khởi động lại khi bạn khởi động lại máy tính. Vì vậy, bạn nên đi tới Task Manager > Ứng dụng khởi động (Startup apps) trên Windows và tìm ứng dụng trong danh sách. Khi thấy nó, nhấp chuột phải và chọn Vô hiệu hóa (Disable). Đối với macOS, bạn cũng nên xóa ứng dụng đó khỏi các mục khởi động của máy Mac để ngăn nó tự bật mỗi khi bạn khởi động lại máy tính.
2. Gỡ Bỏ Các Ứng Dụng Không Mong Muốn Đã Cài Đặt
Hướng dẫn gỡ cài đặt ứng dụng trên Windows 11, hiển thị giao diện Cài đặt và danh sách ứng dụng đã cài đặt.
Các bước trên chỉ dừng keylogger hoạt động, nhưng nó vẫn còn được cài đặt trên hệ thống của bạn. Để gỡ bỏ keylogger hoàn toàn, trên Windows, bạn hãy vào Cài đặt (Settings) > Ứng dụng (Apps) > Ứng dụng đã cài đặt (Installed apps) và tìm kiếm chương trình bạn vừa vô hiệu hóa. Khi tìm thấy, nhấp vào biểu tượng ba chấm bên cạnh ứng dụng và chọn Gỡ cài đặt (Uninstall).
Làm theo các hướng dẫn tương ứng để gỡ bỏ ứng dụng. Sau khi hoàn tất, hãy khởi động lại máy tính để đảm bảo nó đã được loại bỏ hoàn toàn. Bạn cũng nên xem xét tất cả các ứng dụng đã cài đặt khác trên hệ thống của mình để đảm bảo không bỏ sót bất kỳ mã độc nào khác đang ẩn náu.
Bạn cũng nên thực hiện tương tự nếu đang sử dụng macOS – có rất nhiều cách để gỡ cài đặt ứng dụng trên macOS. Bằng cách làm theo một trong các bước này, bạn có thể loại bỏ bất kỳ keylogger nào mà bạn nghi ngờ đã được cài đặt trên máy tính của mình.
3. Sử Dụng Phần Mềm Chống Virus Để Quét Mã Độc
Giao diện ứng dụng Microsoft Defender trên Windows 11, minh họa quá trình quét virus và các tùy chọn bảo mật.
Đáng tiếc là việc gỡ bỏ chương trình đáng ngờ không có nghĩa là máy tính của bạn sẽ không bị nhiễm lại hoặc bạn đã loại bỏ hoàn toàn keylogger. Đó là lý do tại sao bạn nên cài đặt một phần mềm diệt virus hoặc bộ bảo mật để bảo vệ PC của mình khỏi các mối đe dọa, bao gồm cả keylogger.
Microsoft Defender là lựa chọn hoàn hảo cho hầu hết mọi người, nhưng nếu bạn muốn kiểm tra lại Defender và có thêm ý kiến thứ hai, có những trang web quét và gỡ bỏ virus trực tuyến miễn phí đáng tin cậy mà bạn có thể sử dụng. Bạn cũng có thể cân nhắc tải xuống và cài đặt Malwarebytes, đây là một công cụ quét mã độc tiện dụng và mạnh mẽ khác.
Tóm lại, bạn cần quét hệ thống của mình để tìm mã độc và loại bỏ bất kỳ mục nguy hiểm nào mà phần mềm diệt virus của bạn phát hiện. Gỡ bỏ mã độc bằng phần mềm diệt virus, sau đó khởi động lại hệ thống và chạy lại quá trình quét để xem có bắt được thêm thứ gì không. Nếu phần mềm diệt virus của bạn vẫn báo cùng một mã độc, bạn có thể đã bị nhiễm mã độc dai dẳng nguy hiểm hơn, loại này khó gỡ bỏ hơn. Trong trường hợp đó, bạn có thể cần tìm kiếm sự trợ giúp chuyên nghiệp (hoặc thử “lựa chọn hạt nhân” ở cuối bài viết này!).
4. Kiểm Tra Các Thiết Bị Phần Cứng Lạ
Mặc dù hầu hết mọi người nghĩ mã độc là phần mềm được cài đặt trên máy tính, nhưng một số keylogger lại chặn tín hiệu giữa bàn phím và PC của bạn. Điều này có thể thông qua một bộ chuyển đổi nằm giữa bàn phím và CPU của bạn, hoặc cũng có thể thông qua một cáp USB giả.
Vì vậy, để tự bảo vệ mình, bạn cần định kỳ kiểm tra các cổng kết nối của máy tính để xem có bất kỳ bộ chuyển đổi lạ nào được gắn vào chúng hay không. Bạn cũng nên cảnh giác với các loại cáp giả, vì một số cáp USB có thể chứa phần cứng độc hại.
Điều này đặc biệt đúng nếu máy tính của bạn được đặt ở một nơi công cộng, như văn phòng mở. Ngay cả khi PC của bạn được đặt trong một căn phòng tương đối an toàn hoặc ở nhà, việc kiểm tra thường xuyên vẫn là điều nên làm để bảo vệ bản thân.
Tuy nhiên, phần cứng độc hại không phải là phương pháp phổ biến để theo dõi thao tác bàn phím, vì hầu hết các phương pháp phần cứng thường được sử dụng để chống lại các nạn nhân cụ thể. Hầu hết mọi người nên cảnh giác hơn với phần mềm theo dõi thao tác bàn phím.
5. Lựa Chọn Cuối Cùng: Đặt Lại Máy Tính Của Bạn (The Nuclear Option)
Màn hình tùy chọn 'Đặt lại PC này' (Reset This PC) trong cài đặt khôi phục của Windows 11, với các lựa chọn giữ lại hoặc xóa mọi thứ.
Nếu sau tất cả các bước này, bạn vẫn cảm thấy máy tính của mình đang bị nhắm mục tiêu, lựa chọn cuối cùng là đặt lại PC của bạn về trạng thái ban đầu. Nếu bạn làm điều này, hãy chọn tùy chọn Xóa mọi thứ (Remove everything) để đảm bảo không còn gì sót lại. Điều này có thể bất tiện, vì mọi thứ sẽ bị xóa khỏi máy tính của bạn, nhưng ít nhất bạn được đảm bảo một khởi đầu hoàn toàn sạch sẽ với chiếc máy tính của mình. Nếu bạn sử dụng lưu trữ đám mây hoặc ổ đĩa ngoài, bạn cũng nên kiểm tra các tệp đã lưu trữ để đảm bảo không có mã độc nào ẩn nấp trong kho lưu trữ của bạn. Bạn cũng có thể cân nhắc cài đặt Windows sạch, nơi bạn xóa toàn bộ ổ đĩa và bắt đầu lại từ đầu.
Keylogger rất lén lút nhưng không phải là không thể ngăn chặn. Bằng cách kết hợp sự cảnh giác với các lần quét định kỳ, thói quen duyệt web an toàn và kiểm tra phần cứng thường xuyên, bạn có thể đi trước một bước so với chúng. Khi có bất kỳ nghi ngờ nào, việc đặt lại hoàn toàn thiết bị sẽ mang lại cho bạn một khởi đầu sạch sẽ cần thiết. Hãy luôn chủ động bảo vệ dữ liệu cá nhân của mình và đừng quên theo dõi thuthuatdidong.net để cập nhật thêm các kiến thức bảo mật hữu ích khác!
