Trong thời đại số, việc tiếp cận thông tin và các cơ hội kinh doanh trực tuyến trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết, đặc biệt qua các nền tảng mạng xã hội và kênh YouTube. Tuy nhiên, sự phát triển này cũng kéo theo mối lo ngại về các chiêu trò lừa đảo online tinh vi. Khi thần tượng hay YouTuber yêu thích của bạn giới thiệu một “cơ hội kinh doanh” đầy hấp dẫn, đừng vội vàng tin tưởng tuyệt đối. Đắm mình vào mà không suy xét kỹ lưỡng là con đường một chiều dẫn đến “Thành phố Lừa đảo”—và đó chính xác là điều kẻ xấu muốn bạn làm. Thay vì vậy, hãy bình tĩnh, giữ ví tiền trong túi, và cùng Thủ Thuật Di Động tìm hiểu những mẹo vàng giúp bạn nhận biết lừa đảo online và tránh xa cạm bẫy.
1. Đánh Giá Kỹ Chất Lượng Sản Phẩm Hoặc Cơ Hội
Bước đầu tiên và quan trọng nhất để nhận biết một vụ lừa đảo online là kiểm tra kỹ lưỡng bản chất của sản phẩm hoặc dịch vụ được quảng bá. Cho dù đó là một loại tiền mã hóa mới, một “công việc phụ” hứa hẹn thu nhập “sáu con số” với công sức tối thiểu, hay bất kỳ cơ hội kiếm tiền trực tuyến nào khác, quá trình nghiên cứu của bạn nên bắt đầu bằng việc đặt ra câu hỏi cốt lõi: Sản phẩm/dịch vụ này có thật sự tồn tại và có giá trị?
Ví dụ, nếu một loại thuốc viên được quảng cáo có thể giúp bạn tăng cơ nhanh chóng như dùng steroid nhưng lại hoàn toàn hợp pháp, hoặc nếu sản phẩm đó gần như không thể tìm thấy thông tin xác thực trên Google, đó là một dấu hiệu cảnh báo cực lớn. Một công ty kinh doanh hợp pháp sẽ không bao giờ hứa hẹn thu nhập cao hay lợi nhuận đầu tư khổng lồ mà không có một sản phẩm hay dịch vụ đã được kiểm chứng và có thể cung cấp. Điều này đặc biệt đúng nếu người nổi tiếng gợi ý bạn tham gia một đội ngũ tiếp thị đa cấp (MLM). Mặc dù không phải tất cả các công ty MLM đều là lừa đảo, nhưng những sản phẩm không có thực hoặc chất lượng đáng ngờ chắc chắn không đủ để duy trì một khoản thu nhập chân chính. Đây là dấu hiệu rõ ràng cho thấy người ảnh hưởng bạn theo dõi đang vô tình (hoặc cố ý) quảng cáo một mô hình kim tự tháp.
Một trong những ví dụ nổi tiếng nhất về lừa đảo MLM là “Hustler’s University” của Andrew Tate. Khi Tate còn được phép đăng tải trên YouTube, anh ta đã khiến Hustler’s University trông giống như một khóa học hợp pháp, cam kết mang lại thu nhập lớn chỉ với 49 đô la mỗi tháng. Các bài đăng và video thường cho thấy các thành viên kiếm được khoản tiền lớn trong thời gian ngắn. Mặc dù khóa học có chứa một số nội dung giáo dục cơ bản, nhưng đó chỉ là những kiến thức về copywriting hoặc dropshipping mà người dùng có thể tìm thấy miễn phí trên mạng. Hơn nữa, hầu hết các câu chuyện thành công đều đến từ việc người dùng kiếm được hoa hồng khi chia sẻ các clip của Andrew Tate và tuyển thêm người mới vào khóa học. Về cơ bản, đó là một mô hình kim tự tháp điển hình.
2. Cảnh Giác Với Những Lời Kêu Gọi Gấp Rút, Áp Lực Thời Gian
Nếu có bất kỳ yếu tố khẩn cấp nào liên quan đến một “cơ hội vàng”, chín trong mười lần, đó là tín hiệu để bạn phải nhanh chóng bỏ chạy. Bạn có lẽ đã từng gặp phải chiến thuật này, nơi ai đó hứa hẹn lợi nhuận cao nhưng chỉ khi bạn tham gia sớm. Cụm từ như “Đừng bỏ lỡ cơ hội này”, “Cơ hội vàng chỉ trong x giờ”, hoặc “Quét mã hoặc hối tiếc” là những ví dụ điển hình của các chiêu trò tạo áp lực.
Như bạn có thể thấy trong nhiều trường hợp lừa đảo hiện nay, kẻ gian không chỉ sử dụng các video deepfake AI giả mạo tinh vi để tạo độ tin cậy mà còn dựa vào các cụm từ tạo cảm giác khẩn cấp để thúc ép nạn nhân hành động nhanh chóng. Các ưu đãi có giới hạn thời gian có vẻ hợp lệ, nhưng chúng không hơn gì một mánh khóe để hạn chế thời gian bạn có thể dành để nghiên cứu kỹ lưỡng về công ty hoặc sản phẩm. Đáng buồn thay, rất nhiều người không được trang bị đủ thông tin đã rơi vào bẫy này, và đó chính xác là điều những kẻ lừa đảo mong muốn.
Thay vì lao vào ngay lập tức và mua sản phẩm (hoặc đầu tư vào dự án), bạn nên dành thời gian phân tích xem điều đó thực sự là gì. Một cơ hội tốt sẽ vẫn là một cơ hội tốt ngay cả khi bạn chờ đợi 24 giờ, và không ai nên có thể thuyết phục bạn điều ngược lại. Sự bình tĩnh và khả năng suy xét kỹ lưỡng là vũ khí tốt nhất của bạn.
3. Nghiên Cứu Kỹ Lưỡng Thông Tin Về Công Ty/Dự Án
Tôi thường khuyên mọi người nên thận trọng với các loại tiền điện tử và khai thác crypto. Không phải vì không có các dự án hợp pháp, mà vì các chiêu trò lừa đảo vẫn đang tràn lan trong lĩnh vực này. Tuy nhiên, hầu hết các vụ lừa đảo này đều sụp đổ sau một vài tìm kiếm nhanh chóng trên Google – các mô hình MLM được quảng bá bởi những người có ảnh hưởng trên mạng cũng không ngoại lệ.
Nếu những sản phẩm phi thực tế chưa phải là dấu hiệu rõ ràng, thì việc không tìm thấy bất kỳ thông tin nào về công ty/dự án trên các công cụ tìm kiếm hoặc mạng xã hội chính thống chắc chắn sẽ là một tín hiệu cảnh báo cực lớn. Những kẻ lừa đảo thường nhắm vào những người kém hiểu biết về công nghệ số. Nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu có một số thông tin trực tuyến trông có vẻ hợp lệ?
Trong trường hợp đó, hãy tìm kiếm thông tin về công ty hoặc sản phẩm trên các nền tảng mạng xã hội như Reddit, Facebook, Twitter, và kiểm tra các trang mạng xã hội chính thức của công ty. Các đánh giá tiêu cực hoặc những phản hồi không rõ ràng là một lá cờ đỏ. Tương tự, một tình huống đáng ngờ là khi hầu hết thông tin trực tuyến về công ty chỉ đến từ chính công ty đó – bao gồm cả các kênh mạng xã hội tràn ngập bot hoặc tài khoản giả mạo. Bất cứ điều gì bất thường và không rõ ràng đều có thể chỉ ra một vụ lừa đảo, đặc biệt khi kết hợp với các chiến thuật bán hàng áp lực cao hoặc việc không có sản phẩm rõ ràng.
Người dùng đang nghiên cứu thông tin về một công ty trên MacBook Air để nhận diện các chiêu trò lừa đảo online.
4. Lắng Nghe Trực Giác: Liệu Có Quá Tốt Để Là Sự Thật?
Khi mọi cách phân tích khác đều thất bại, hãy nhớ tin vào trực giác của bạn. Nếu một điều gì đó nghe có vẻ quá tốt để trở thành sự thật, thì rất có thể nó đúng là như vậy. Hãy suy nghĩ về điều này – ai đó tuyên bố bạn sẽ kiếm được rất nhiều tiền mà không phải làm gì nhiều, hoặc chỉ với một khoản đầu tư nhỏ, nghe có vẻ hấp dẫn, nhưng tất cả chúng ta đều biết cuộc sống không vận hành theo cách đó.
Ngay cả khi bạn không nhận thức được một cách rõ ràng, cơ thể bạn sẽ cho bạn biết khi có điều gì đó không ổn. Điển hình là trường hợp của tôi vài tháng trước: tôi nhận được lời mời làm việc với tư cách là người điều hành game (game moderator) từ một MMORPG mới nổi. Ban đầu, mọi thứ có vẻ hợp pháp. Tuy nhiên, có một số áp lực liên quan, và mức lương được cho là khoảng 3.000 đô la mỗi tháng cho công việc tối thiểu. Mặc dù cảm giác hưng phấn xuất hiện khi thấy những con số hấp dẫn, tôi cũng cảm thấy một sự khó chịu trong lòng.
Khi người “tuyển dụng” cố gắng thúc đẩy tôi tham gia phỏng vấn nhanh chóng, tôi đã xem xét kỹ hơn các ảnh chụp màn hình của trò chơi và nhận ra chúng trông rất đáng ngờ. Sau khi tìm hiểu qua một vài bài đăng trên mạng xã hội của công ty, rõ ràng là 100.000 người theo dõi của họ đều là bot – gần như tất cả. Một vài tìm kiếm trên Google đã tiết lộ rằng công ty chỉ mới hoạt động được một tháng, khiến việc có một lượng người chơi lớn như vậy trong thời gian ngắn là điều không thể tích lũy tự nhiên. Tôi đã làm những gì cần làm và chặn người phỏng vấn, tự cứu mình khỏi tốn thời gian và căng thẳng vì trở thành nạn nhân của một vụ lừa đảo. Nỗi lo lắng của tôi đã đúng lần này!
Trong hầu hết các trường hợp, việc ghi nhớ những điều này sẽ giúp bạn nhanh chóng nhìn thấu hầu hết các chiêu trò lừa đảo trên YouTube và các nền tảng trực tuyến khác. Hãy luôn cảnh giác và là người dùng thông thái!
